Nghiên cứu này tập trung phân tích chuyển động vận tốc thấp của hệ dao động dính – trượt có cản phi tuyến dưới tác dụng của tải ngoài tuần hoàn và của lực ma sát mô tả bởi mô hình LuGre. Đối với chuyển động trong miền vận tốc thấp, mô hình LuGre bắt được hiệu ứng Stribeck, vốn là hiệu ứng ma sát mà trong đó lực ma sát giảm khi vận tốc tăng. | Nghiên cứu khoa học công nghệ Phân tích chuyển động dính trượt ở vận tốc thấp của một hệ dao động ma sát có thành phần cản phi tuyến và chịu kích động ngoài tuần hoàn Phạm Ngọc Chung1 Nguyễn Như Hiếu2 3 1 Khoa Khoa học cơ bản Trường Đại học Mỏ - Địa chất 2 Khoa Cơ khí Cơ điện tử Trường Đại học Phenikaa 3 Viện Nghiên cứu PRATI Tập đoàn Phenikaa. Email liên hệ phamngocchung@. Nhận bài ngày 01 8 2021 Hoàn thiện ngày 08 9 2021 Chấp nhận đăng ngày 12 12 2021. DOI https TÓM TẮT Nghiên cứu này tập trung phân tích chuyển động vận tốc thấp của hệ dao động dính trượt có cản phi tuyến dưới tác dụng của tải ngoài tuần hoàn và của lực ma sát mô tả bởi mô hình LuGre. Đối với chuyển động trong miền vận tốc thấp mô hình LuGre bắt được hiệu ứng Stribeck vốn là hiệu ứng ma sát mà trong đó lực ma sát giảm khi vận tốc tăng. Mô hình hệ gồm một vật nặng có liên kết lò xo tuyến tính và cản phi tuyến được đặt trên một băng tải chuyển động với vận tốc tương đối thấp. Kết quả nhận được chỉ ra rằng dưới tác dụng của tải trọng ngoài tuần hoàn ứng xử của hệ là phong phú trong đó có thể xuất hiện các chuyển động tuần hoàn hoặc các chuyển động có tính chất hỗn độn. Đặc trưng chi tiết của các dạng chuyển động được khảo sát thông qua phương pháp giải số. Từ khóa Ma sát khô Chuyển động dính-trượt Hiệu ứng Stribeck Tuần hoàn Hỗn độn. 1. GIỚI THIỆU Dao động dính - trượt là một trong những hiện tượng dao động phổ biến xuất hiện trong thực tế do chuyển động có ma sát của hai bề mặt tiếp xúc với nhau và thường xảy ra ở vận tốc tương đối thấp 1-3 . Người ta có thể quan sát đặc tính dính - trượt trong các bài toán kỹ thuật như quá trình khoan cắt của các máy công cụ 4 5 quá trình nhả và hãm phanh của hệ phanh trong các phương tiện vận chuyển 6 7 . Các cơ chế của chuyển động dính - trượt được nghiên cứu từ nhiều thập niên trở lại đây thông qua các nghiên cứu thực nghiệm và nghiên cứu lý thuyết 8 . Kato và đồng nghiệp 9 nghiên cứu thực nghiệm về .