Các loại oxy hoạt động (Reactive oxygen species-ROS) và nitơ hoạt động (Reactive nitrogen species RNS) là sản phẩm của quá trình trao đổi chất bình thường của tế bào và các tác động có hại của chúng đã bị ngăn chặn bởi một hệ thống chống oxy hóa trong cơ thể. Khi sự cân bằng giữa việc sinh các loại oxy hoạt động, nitơ hoạt động và khả năng của hệ thống chống oxy hóa bị xáo trộn theo hướng tăng ROS và RNS, stress oxy hóa phát sinh. Điều này dẫn đến sự biến đổi các đại phân tử sinh học do bị oxy hóa với hậu quả là làm rối loạn chức năng và cấu trúc tế bào, dẫn đến bệnh tật và lão hóa. | KHOA HỌC SỨC KHỎE STRESS CHỐNG OXY HÓA . Phan Tuý Khoa Dược Trường Đại học Hòa Bình Tác giả liên hệ phantuy@ Ngày nhận 29 11 2021 Ngày nhận bản sửa 03 12 2021 Ngày duyệt đăng 20 12 2021 Tóm tắt Các loại oxy hoạt động Reactive oxygen species-ROS và nitơ hoạt động Reactive nitrogen species RNS là sản phẩm của quá trình trao đổi chất bình thường của tế bào và các tác động có hại của chúng đã bị ngăn chặn bởi một hệ thống chống oxy hóa trong cơ thể. Khi sự cân bằng giữa việc sinh các loại oxy hoạt động nitơ hoạt động và khả năng của hệ thống chống oxy hóa bị xáo trộn theo hướng tăng ROS và RNS stress oxy hóa phát sinh. Điều này dẫn đến sự biến đổi các đại phân tử sinh học do bị oxy hóa với hậu quả là làm rối loạn chức năng và cấu trúc tế bào dẫn đến bệnh tật và lão hóa. Gần đây nhất các loại oxy hoạt động và các loại nitơ hoạt động được công nhận có các chức năng quan trọng trong hệ thống sinh học. Do đó nếu lượng chất chống oxy hóa vượt quá mức cần thiết chất chống oxy hóa có thể làm mất các tác dụng sinh học của ROS và RNS stress chống oxy hóa phát sinh. Từ khoá Stress oxy hóa stress chống oxy hóa Stress antioxidative Abstract The reactive oxygen species ROS and reactive nitrogen species RNS are products of normal cellular metabolism and their harmful effects are counteracted by an antioxidant defense system. When the balance between ROS RNS production and the capacity of antioxidant systems to neutralize them was disturbed in favour of the former oxidative stress arose. This led to oxidative modification of biological macromolecules with consequent cell structural and functional dysfunction leading to diseases and aging. Most recently active oxygen species and active nitrogen species have been recognized to have important functions in biological systems. Therefore if antioxidant intake is exceeded antioxidants may counteract the biological effects of ROS and RNS antioxidative stress arises. Keywords Oxidative stress antioxidative stress 1.
