Mục đích của nghiên cứu là: (1) phân tích và xác định được số lượng NST soma của 250 nguồn gen khoai môn sọ miền Bắc, (2) cung cấp tư liệu đa dạng kiểu nhân phát hiện trong tập đoàn gen đang được bảo tồn. Kết quả phân tích góp phần làm phong phú thêm cơ sở dữ liệu đối với nguồn gen khoai môn sọ bản địa của Việt Nam và có ý nghĩa phục vụ bảo tồn cũng như khai thác các nguồn gen bản địa trong các chương trình chọn tạo giống mới. | HNUE JOURNAL OF SCIENCE DOI Natural Sciences 2021 Volume 66 Issue 4F pp. 144-151 This paper is available online at http NGHIÊN CỨU SỐ LƯỢNG NHIỄM SẮC THỂ VÀ KIỂU NHÂN TRONG TẬP ĐOÀN GEN KHOAI MÔN SỌ MIỀN BẮC BẢO TỒN TẠI TRUNG TÂM TÀI NGUYÊN THỰC VẬT Nguyễn Xuân Viết Phạm Thị Việt Anh Nguyễn Thị Quỳnh Hoa Lê Thị Tuyết Mai Vũ Thị Bích Huyền và Lê Thị Thủy Khoa Sinh học Trường Đại học Sư phạm Hà Nội Tóm tắt. Số lượng nhiễm sắc thể NST và kiểu nhân karyotype của tập đoàn gồm 250 nguồn gen khoai môn miền Bắc đang bảo tồn tại Trung tâm Tài nguyên thực vật đã được nghiên cứu nhằm phục vụ xây dựng cơ sở dữ liệu quỹ gen khoai môn sọ quốc gia. Đa số các nguồn gen được phát hiện có bộ NST lưỡng bội chiếm 77 2 chỉ có 22 8 số nguồn gen là tam bội. Tần suất phân bố các nguồn gen khoai lưỡng bội và tam bội giữa tiểu vùng địa lí tự nhiên miền núi Tây Bắc và tiểu vùng miền núi và trung du Đông Bắc là tương đương nhau. Tập đoàn gen khoai môn sọ miền Bắc đang được bảo tồn có sự đa dạng về di truyền tế bào với 2 dạng bội NST lưỡng bội và tam bội và 5 dạng kiểu nhân khác nhau. Ba trong 5 dạng kiểu nhân kiểu nhân lưỡng bội 11m 3sm 10m 3sm 1st và kiểu nhân tam 10m 4sm được phát hiện trong nghiên cứu là chưa từng được báo cáo ở loài khoai môn sọ Việt Nam do đó đã bổ sung thêm tư liệu về sự đa dạng kiểu nhân trong loài khoai môn sọ của nước ta. Các phân tích chi tiết NST có được trong nghiên cứu này đã cung cấp tư liệu di truyền tế bào góp phần làm phong phú thêm cơ sở dữ liệu quỹ gen cây khoai môn sọ có ý nghĩa trong công tác bảo tồn nghiên cứu tiến hóa và khai thác quỹ gen trong các chương trình chọn tạo giống. Từ khóa nhiễm sắc thể lưỡng bội tam bội kiểu nhân khoai môn sọ quỹ gen. 1. Mở đầu Khoai môn sọ Colocasia esculenta Schott là loài cây trồng lấy củ duy nhất trong chi Colocasia Araceae và là một trong những loài cây trồng sớm nhất ở Đông Nam châu Á Lebot 2009 1 có giá trị kinh tế xã hội ở khu vực Đông Nam Á và Thái Bình Dương Kreike et
