Bài nghiên cứu nhằm cung cấp một bức tranh toàn diện về các mô hình dùng để ước tính hành vi chi phối lợi nhuận kế toán thông qua các biến dồn tích (AEM) và các hoạt động kinh tế (REM), cũng như cho thấy các yếu tố tác động đến hành vi chi phối lợi nhuận (EM) ở các doanh nghiệp (DN). | Bản tin Khoa học Trẻ số 1 2 2015 43 NGHIÊN CỨU XU HƯỚNG VÀ ĐO LƯỜNG CÁC YẾU TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN HÀNH VI CHI PHỐI LỢI NHUẬN KẾ TOÁN TẠI DOANH NGHIỆP. BẰNG CHỨNG THỰC NGHIỆM TẠI VIỆT NAM Đoàn Ngọc Tuân1 - Trần Thị Thanh Vân2 Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh Email doanngoctuan007@ Ngày nhận bài 14 11 2015 Ngày duyệt đăng 14 12 2015 TÓM TẮT Bài nghiên cứu nhằm cung cấp một bức tranh toàn diện về các mô hình dùng để ước tính hành vi chi phối lợi nhuận kế toán thông qua các biến dồn tích AEM và các hoạt động kinh tế REM cũng như cho thấy các yếu tố tác động đến hành vi chi phối lợi nhuận EM ở các doanh nghiệp DN . Mẫu dữ liệu trong bài nghiên cứu bao gồm 635 quan sát công ty-năm cho 127 công ty niêm yết trong giai đoạn 2009-2013 và phương pháp nghiên cứu chia làm ba giai đoạn chính. Trong giai đoạn 1 phương pháp nghiên cứu dữ liệu bảng panel data được áp dụng để xác định 7 biến EM. Trong giai đoạn 2 phương pháp thống kê đồ thị biểu diễn được áp dụng để phân tích xu hướng EM. Kết quả nghiên cứu không những cho thấy mô hình Kothari Leone và Wasley 2005 được xem là phù hợp để tính biến AEM mà còn thể hiện xu hướng tăng mạnh của REM tại Việt Nam đặc biệt sau năm 2012 khi Luật Kiểm toán độc lập có hiệu lực. Sau đó trong giai đoạn 3 phương pháp ước lượng Tổng Quát Hóa Thời Điểm GMM được sử dụng để xem xét tác động của các yếu tố thuộc 5 nhóm là Quản trị công ty Chất lượng kiểm toán Sở hữu và cấu trúc vốn Kết quả hoạt động và Các biến tỷ suất sinh lợi thị trường đến EM. Kết quả nghiên cứu cho thấy các yếu tố trên có tác động đến EM. Đặc biệt các biến về Chất lượng kiểm toán Quản trị công ty Kết quả hoạt động có tác động mạnh và đạt kỳ vọng dấu đối với EM. Từ khóa Chất lượng kiểm toán Chi phối lợi nhuận kế toán Kết quả hoạt động Quản trị doanh nghiệp Mô hình nhận diện hành vi chi phối lợi nhuận kế toán Xu hướng chi phối lợi nhuận. ABSTRACT This paper aims to provide a comprehensive picture of the model used to estimate accrual- based earnings management AEM and real .
