Nghiên cứu hạn hán và xây dựng bộ bản đồ hạn nông nghiệp thông qua các chỉ số hạn viễn thám nhằm nâng cao năng lực giám sát hạn hán và đề xuất biện pháp phòng chống hạn hán cho tỉnh Ninh Thuận trong bối cảnh hiện nay là một vấn đề hết sức cấp thiết. | Bài báo khoa học Nghiên cứu ứng dụng công nghệ viễn thám và GIS xây dựng bản đồ hạn nông nghiệp tỉnh Ninh Thuận Đặng Quốc Khánh1 Dương Văn Khảm2 Dương Hải Yến2 1 Tổng Cục Khí tượng Thủy văn khanhdangkhtc@ 2 Viện Khoa học Khí tượng Thủy văn và Biến đổi khí hậu duongyen185@ Tác giả liên hệ Tel. 84 915239807 Ban Biên tập nhận bài 1 1 2022 Ngày phản biện xong 2 3 2022 Ngày đăng bài 25 4 2022 Tóm tắt Ninh Thuận là một trong những tỉnh khô hạn lớn nhất cả nước. Đây chính là bất lợi lớn nhất của thiên nhiên đối với phát triển nông nghiệp nói riêng và phát triển kinh tế nói chung của tỉnh. Trên cơ sở số liệu khí tượng thủy văn và các thông tin viễn thám áp dụng chỉ số viễn thám Vegetation Temperature Dryness Index VTCI và công nghệ GIS bài báo đã xây dựng bộ bản đồ hạn nông nghiệp bao gồm bản đồ tần suất hạn và bản đồ mức độ khắc nghiệt hạn nông nghiệp tỉnh Ninh Thuận. Bộ bản đồ với tỷ lệ nền là 1 và độ phân giải không gian trên kích thước ô lưới 1km 1km được thể hiện trong phần mềm ArcGis dễ dàng cho tra cứu và sử dụng. Trong đó bản đồ tần suất hạn nông nghiệp cho thấy dù mùa mưa hay mùa khô trên lãnh thổ tỉnh Ninh Thuận đều xuất hiện hạn hán tuy nhiên mùa khô tần suất xuất hiện hạn lớn hơn mùa mưa diện tích hạn mùa khô cao hơn mùa mưa khoảng 600 km2. Bản đồ mức độ khắc nghiệt hạn hán cho thấy hạn nặng chiếm khoảng gần 500 km2 tỷ lệ diện tích toàn tỉnh hạn rất nặng chiếm hơn km2 tỷ lệ diện tích toàn tỉnh . Hệ thống bản đồ hạn nông nghiệp là cơ sở khoa học quan trọng hiển thị một cách trực quan phân bố hạn hán nói chung và hạn nông nghiệp nói riêng phục vụ cho địa phương trong việc quy hoạch sản xuất nông nghiệp ứng phó với hạn hán trong bối cảnh biến đổi khí hậu. Từ khóa Hạn nông nghiệp VTCI Ninh Thuận MODIS GIS. 1. Mở đầu Trên thế giới đã có rất nhiều các nghiên cứu về hạn hán và có một số kết luận như sau Hạn hán là hiện tượng hết sức phức tạp mà sự hình thành là do cả hai nguyên nhân