Bài viết này nhằm khảo cứu và đánh giá các hoạt động của các nhà truyền đạo Hoa Kỳ tại Siam trong thế kỷ XIX (Thái Lan hiện nay), từ đó đề xuất một góc nhìn khác về vấn đề truyền giáo tại châu Á trong thế kỷ này. | TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ Trường Đại học Khoa học ĐH Huế Tập 19 Số 3 2021 VAI TRÒ CỦA CÁC NHÀ TRUYỀN GIÁO HOA KỲ TẠI SIAM TRONG THẾ KỶ XIX Lê Nam Trung Hiếu Khoa Lịch sử Trường Đại học Khoa học Đại học Huế Email lenamtrunghieu@ Ngày nhận bài 9 7 2021 ngày hoàn thành phản biện 16 7 2021 ngày duyệt đăng 02 11 2021 TÓM TẮT Hiện nay khi xem xét lại cuộc chạy đua tranh giành thuộc địa cũng như tầm ảnh hưởng giữa các cường quốc vào thế kỷ XIX các sứ mệnh truyền giáo thường được đánh giá với góc nhìn tiêu cực liên quan đến chủ nghĩa thực dân. Tuy nhiên trong trường hợp Hoa Kỳ việc đánh giá các hoạt động truyền giáo của nước này ở khu vực Đông Nam Á theo khuôn mẫu suy nghĩ trên tỏ ra không hoàn toàn chính xác và phù hợp với cứ liệu lịch sử. Bài viết này nhằm khảo cứu và đánh giá các hoạt động của các nhà truyền đạo Hoa Kỳ tại Siam trong thế kỷ XIX Thái Lan hiện nay từ đó đề xuất một góc nhìn khác về vấn đề truyền giáo tại châu Á trong thế kỷ này. Từ khóa Truyền giáo Hoa Kỳ Siam. 1. ĐẶT VẤN ĐỀ Các sử gia Marxist Việt Nam khi đánh giá về công cuộc truyền bá Thiên Chúa giáo tại Việt Nam thông thường nhìn nhận công cuộc này hoặc là một minh chứng cho giao lưu văn hóa Đông Tây hoặc là sự dọn đường cho chủ nghĩa thực dân Pháp vào thế kỷ XIX. Những nhận xét về tác động tiêu cực của công cuộc truyền bá Thiên Chúa giáo có thể phần nào phù hợp với hoàn cảnh của Việt Nam tuy nhiên bên cạnh đó chúng ta đã chú trọng tới những tác động tích cực của công cuộc này ở Việt Nam hay quy mô toàn cầu hay chưa Bài viết này nhằm hướng sự lưu tâm của chúng ta tới một trường hợp xảy ra tại Đông Nam Á trong đó các tác động tích cực của việc truyền giáo trở nên nổi trội hơn những tác động tiêu cực của nó đó là trường hợp các nhà truyền giáo Hoa Kỳ truyền đạo tại vương quốc Siam trong thế kỷ XIX. Những đóng góp của các nhà truyền giáo Hoa Kỳ cho tới nay vẫn được chính phủ và người dân Thái Lan tôn trọng và ca ngợi và là một nền tảng quan trọng cho quan hệ song phương giữa Thái Lan v
