Bài báo này trình bày ứng dụng của logic mờ và đại số gia tử vào điều khiển mờ, kết hợp mạng noron nhân tạo và hệ điều khiển mờ xây dựng trên lí thuyết đại số gia tử, kết hợp giữa giải thuật di truyền và giải thuật lan truyền ngược để nâng cao độ chính xác của bộ trọng số trong mạng noron nhân tạo. | Tạp chí Khoa học và Công nghệ 52 6 2014 685-699 TỐI ƯU HÓA HỆ MỜ-NORON TRONG ĐIỀU KHIỂN ROBOT Phan Bùi Khôi Nguyễn Văn Toản Viện Cơ khí Đại học Bách khoa Hà Nội HUST Số 1 Đại Cồ Việt Hai Bà Trưng Hà Nội Email Đến Tòa soạn 13 2 2014 Chấp nhận đăng 26 3 2014 TÓM TẮT Cùng với sự phát triển mạnh mẽ của khọc học và kĩ thuật hệ mờ và mạng noron ngày càng được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực. Dựa trên logic của con người với ưu điểm đơn giản và xử lí chính xác những thông tin không chắc chắn hệ mờ và mạng noron nhân tạo đã đem lại nhiều hiệu quả đáng kể trong lĩnh vực điều khiển và tự động hóa. Tối ưu hệ điều khiển mờ noron là bài toán quan trọng và cần thiết để nâng cao hiệu quả điều khiển tạo tiền đề cho việc giải quyết những bài toán kĩ thuật với độ chính xác cao nhất là những bài toán không thể hoặc khó mô hình hóa. Bài báo này trình bày ứng dụng của logic mờ và đại số gia tử vào điều khiển mờ kết hợp mạng noron nhân tạo và hệ điều khiển mờ xây dựng trên lí thuyết đại số gia tử kết hợp giữa giải thuật di truyền và giải thuật lan truyền ngược để nâng cao độ chính xác của bộ trọng số trong mạng noron nhân tạo. Từ khóa tối ưu hóa hệ mờ-noron đại số gia tử giải thuật di truyền. 1. GIỚI THIỆU Logic mờ và mạng noron nhân tạo đã được nhiều tác giả nghiên cứu và ứng dụng trong lĩnh vực điều khiển và tự động hóa. Có rất nhiều công trình và bài báo nghiên cứu về điều khiển mờ đại số gia tử mạng noron nhân tạo cũng như hệ mờ noron dựa trên logic mờ cổ điển. Trước tiên ta thấy logic mờ phù hợp với logic của con người 1 nhưng nó không thể làm rõ được giá trị ngữ nghĩa của các biến ngôn ngữ 2 hơn thế nữa ta phải xây dựng khối luật hợp thành trong logic mờ điều này gây nên sai số trong quá trình điều khiển. Lí thuyết đại số gia tử ra đời để khắc phục nhược điểm của logic mờ 2 tăng tính đơn giản trong quá trình xây dựng hệ điều khiển. Bên cạnh đó một số tác giả đã kết hợp mạng noron nhân tạo với logic mờ và cũng đã đạt được những kết quả khả quan .
