Người M’Nông có một kho tàng sử thi đồ sộ, lưu chứa nhiều giá trị văn học, văn hóa. Bài viết phân tích các công thức truyền miệng miêu tả nhân vật nữ trên các bình diện ngoại hình, nội tâm, hành động, công việc, từ đó rút ra một số nét văn hoá của tộc người M’nông. | TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM ĐẠI HỌC HUẾ HNKH 2019 VỀ CÁC CÔNG THỨC TRUYỀN MIỆNG MIÊU TẢ NHÂN VẬT NỮ TRONG SỬ THI YANG BÁN BING CON LÔNG CỦA NGƯỜI M NÔNG NGUYỄN THỊ CẨM LY HUỲNH THỊ TUYẾT NGÂN Khoa Ngữ văn Trường Đại học Sư phạm Đại học Huế Tóm tắt Người M Nông có một kho tàng sử thi đồ sộ lưu chứa nhiều giá trị văn học văn hóa. Những sử thi này cần được tiếp tục nghiên cứu từ nhiều bình diện đặc biệt là từ bình diện ngôn ngữ. Những trầm tích trong ngôn ngữ cho phép chúng ta có cái nhìn hoàn nguyên về cội nguồn văn hoá tư duy của tộc người. Trong bài báo này chúng tôi phân tích các công thức truyền miệng miêu tả nhân vật nữ trên các bình diện ngoại hình nội tâm hành động công việc từ đó rút ra một số nét văn hoá của tộc người M nông. Từ khóa Người M Nông nhân vật nữ sử thi công thức truyền miệng văn hóa. 1. ĐẶT VẤN ĐỀ Người M Nông có một gia tài sử thi đồ sộ thuộc loại sử thi thần thoại 3 sử thi phổ hệ1 7 với khoảng hơn 200 tác phẩm2. Tương tự sử thi của các dân tộc khác trên thế giới các tác phẩm có tính nguyên hợp này ngoài chuyên chở các giá trị văn học còn là cuốn từ điển bách khoa tộc người nơi lưu chứa toàn bộ các quan niệm toàn bộ về thế giới và cuộc sống của một dân tộc dưới hình thức khách quan của một biến cố thực tại 4 . Sử thi Yang bán Bing con Lông xoay quanh vấn đề tranh cướp phụ nữ. Đây là motif quen thuộc trong sử thi Tây Nguyên. Yang con Rung bon Tiăng yêu mến Jrah con Bring đã bán vợ Bing của mình để cưới Jrah. Ting con Prăk chuộc Bing và cưới làm vợ. Ting đem vợ về thăm bon Tiăng anh em Yang nghe tiếng chiêng brau trở về bon và cướp mất Bing. Ting về bon tập hợp anh em đi cướp vợ bon Tiăng để trả thù. Thần linh giúp bon Tiăng thắng trận. Tiăng đem tôi tớ và chém trâu đền cho Ting và Jrah. Yang quay về với vợ Bing con Lông. Bài báo chúng tôi hướng đến phân tích các công thức miêu tả nhân vật nữ trong sử thi Yang bán Bing con Lông từ đó rút ra một số nhận xét về đặc điểm văn hoá của người M nông biểu hiện qua các công thức này. 2. CÔNG THỨC .
