Dùng giọng điệu để thể hiện tư tưởng, tình cảm, lập trường, quan điểm của người viết là một thủ pháp nghệ thuật quan trọng và quen thuộc trong văn học trung đại nói chung. Nhưng dùng giọng điệu để thể hiện tư tưởng thị tài trong thơ Nôm là một vấn đề nghiên cứu hoàn toàn mới | 18 TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ ĐÔ HÀ NỘI GIỌNG ĐIỆU NGHỆ THUẬT VÀ CÁCH THỂ HIỆN TƯ TƯỞNG THỊ TÀI TRONG THƠ NÔM TRUNG ĐẠI VIỆT NAM Tạ Thu Thủy Trường Đại học Sư phạm Hà Nội Tóm tắt Dùng giọng điệu để thể hiện tư tưởng tình cảm lập trường quan điểm của người viết là một thủ pháp nghệ thuật quan trọng và quen thuộc trong văn học trung đại nói chung. Nhưng dùng giọng điệu để thể hiện tư tưởng thị tài trong thơ Nôm là một vấn đề nghiên cứu hoàn toàn mới. Qua khảo sát chúng tôi nhận thấy Các tác giả Nôm thường sử dụng lớp đại từ nhân xưng các từ có tính mệnh lệnh các từ phỏng đoán các mệnh đề khẳng định câu trần thuật câu phủ định câu nghi vấn tạo giọng điệu bề trên giọng điệu lạc quan tin tưởng giọng điệu khẳng định . nhằm thể hiện tài năng của bản thân tâm thế ngạo nghễ khinh bạc vì có tài hơn người hay niềm lạc quan tin tưởng rằng tài năng hữu dụng Điều này giúp các họ tạo được một chất giọng riêng mà chúng tôi gọi là giọng điệu thị tài. Nghiên cứu việc sử dụng giọng điệu để thị tài trong thơ Nôm giúp người đọc hiểu rõ hơn về các hình thức thể hiện tư tưởng thị tài trong văn học trung đại Việt Nam. Từ khóa Giọng điệu thị tài khoe tài thơ Nôm trung đại Việt Nam. Nhận bài ngày gửi phản biện chỉnh sửa duyệt đăng ngày Liên hệ tác giả Tạ Thu Thủy Email 1. MỞ ĐẦU . Giải thích khái niệm thị tài Theo Từ điển Hán Việt của Thiều Chửu Thị 恃 có nghĩa là Cậy nhờ nương nhờ quot còn Tài 才 có nghĩa là làm việc giỏi quot . Như vậy Thị tài quot 恃 才 có nghĩa là cậy dựa vào sự tài giỏi hơn người của mình để làm những việc mà mình cho là đúng là hay. Thơ trung đại chủ yếu được dùng để tỏ chí tải đạo Thi dĩ ngôn chí thi dĩ tải đạo . Tuy nhiên qua nghiên cứu chúng tôi nhận thấy tư tưởng thị tài cũng là một nội dung khá quan trọng trong văn học trung đại. Việc sử dụng khái niệm thị tài cậy tài xuất hiện khá sớm. Nguyễn Trãi từng viết Lại mừng nguyên khí vừa thịnh Còn cậy vì hay một chữ đinh Ngôn chí 6 . Trong các bài Tự thán 22 Thuật hứng 18 Bảo kính cảnh .
