Thành phần hóa học cũng như hoạt tính sinh học của cây đại bi đã được nghiên cứu ở nhiều nơi trên thế giới. Các hợp chất tecpenoit và flavonoit là thành phần hóa học chính và có nhiều hoạt tính thú vị của loài này. Bài viết này công bố kết quả về việc khảo sát thành phần hóa học của cao chiết n-hexan từ lá cây đại bi thu hái tại Thừa Thiên Huế. | THÀNH PHẦN HÓA HỌC CAO CHIẾT n-HEXAN CỦA CÂY ĐẠI BI BLUMEA BALSAMIFERA Ở TỈNH THỪA THIÊN HUẾ NGUYỄN ÁI QUANG - LÊ QUỐC THẮNG Trường Đại học Sư phạm - Đại học Huế Tóm tắt Bằng phương pháp GC MS 18 hợp chất dễ bay hơi trong cao chiết n- hexan từ lá cây đại bi Blumea balsamifera đã được xác định trong đó một số cấu tử có hàm lượng lớn như borneol 42 95 trans-caryophyllen 18 29 rosifoliol 10 67 . Các hợp chất stigmasterol HBQ014 và borneol HBQ1024 đã được phân lập từ cao chiết n-hexan. Cấu trúc của các hợp chất được xác định bằng việc phân tích số liệu các phổ hồng ngoại phổ cộng hưởng từ hạt nhân và so sánh với số liệu đã công bố. Từ khóa Blumea balsamifera borneol trans-caryophyllen rosifoliol. 1. MỞ ĐẦU Cây đại bi còn được gọi là băng phiến long não hương từ bi Đại bi có tên khoa học là Blumea balsamifera L. DC. thuộc họ Cúc Asteraceae . Đại bi thường mọc hoang khắp nơi chỗ có nhiều ánh sáng phân bố chủ yếu ở Việt Nam Trung Quốc Ấn Độ Indonesia Philippin Đại bi là một cây cỡ nhỏ cao từ 1 5 đến 2 5 m. Thân có nhiều rãnh chạy dọc nhiều lông trên ngọn có mang nhiều cành. Lá hình trứng hai đầu nhọn trung bình dài 15 cm và rộng 5 cm mặt trên có lông mép lá gần như nguyên hay xẻ thành răng cưa ở gốc lá thường có 2 4 hoặc 6 thùy nhỏ. Vò lá sẽ thấy mùi thơm dễ chịu của băng phiến. Hoa màu vàng mọc thành chùy ngù ở kẽ lá hay đầu cành trên hoa có nhiều lông tơ. Quả bế mang chùm lông ở đỉnh 1 . Ở Việt Nam đại bi được dùng để chữa trị rất nhiều bệnh như cảm cúm ho viêm họng long đờm sổ mũi đau răng loét chân răng đau ngực đau bụng đau dạ dày trị co thắt sản hậu đau lưng đau bụng sau khi sinh đau bụng kinh cảm mạo đầy bụng khó tiêu tiêu chảy dùng ngoài chữa vết thương chấn thương chữa đinh nhọt viêm mủ da ngứa da tan máu bầm chữa ngất hôn mê Lá cây đại bi có tính kháng khuẩn kháng nấm giải nhiệt hạ sốt và giảm đau. Ngoài ra thuốc đắp từ lá cây đại bi giã nhỏ còn được dùng để điều trị bệnh trĩ. Giã nhỏ lá cây trộn chung với rượu còn được dùng để xoa bóp cho trường hợp đau cơ đau
