Bản tham luận của chúng tôi sẽ tập trung làm rõ cảm quan liên văn hóa trong tác phẩm này trên ba phương diện: Thứ nhất: Thái độ lựa chọn và số phận của các nhân vật trong tác phẩm Mất nơi ở trước guồng quay của lịch sử; Thứ hai: Diễn ngôn văn hóa kẻ mạnh - kẻ yếu trong tác phẩm Mất nơi ở; Thứ ba: Mất nơi ở và vấn đề giao tiếp liên văn hóa trong tính hòa hợp. | CẢM QUAN LIÊN VĂN HÓA TRONG TÁC PHẨM MẤT NƠI Ở CỦA PHẠM VĂN KÝ HỒ THỊ THANH LOAN Trường Đại học Sư phạm Đại học Huế Tóm tắt Viết về cuộc đụng độ giữa Đông phương và Tây phương những năm 70 của thế kỉ XIX trên bối cảnh xã hội Nhật Bản thời Minh Trị Mất nơi ở đã trở thành tác phẩm nổi tiếng nhất của Phạm Văn Ký khi giành được giải thưởng danh giá của Viện Hàn lâm Pháp năm 1961. Đây là một phần thưởng hoàn toàn xứng đáng cho những nỗ lực đáng trân trọng của tác giả. Thế nhưng điều đáng buồn là tên tuổi của Phạm Văn Ký và vị trí của cuốn tiểu thuyết giàu tính tư tưởng này vẫn chưa được quan tâm đúng mức trong đời sống văn học Việt Nam. Bản tham luận của chúng tôi sẽ tập trung làm rõ cảm quan liên văn hóa trong tác phẩm này trên ba phương diện Thứ nhất Thái độ lựa chọn và số phận của các nhân vật trong tác phẩm Mất nơi ở trước guồng quay của lịch sử Thứ hai Diễn ngôn văn hóa kẻ mạnh - kẻ yếu trong tác phẩm Mất nơi ở Thứ ba Mất nơi ở và vấn đề giao tiếp liên văn hóa trong tính hòa hợp. Từ khóa cảm quan liên văn hóa triết học liên văn hóa toàn cầu hóa giao thoa văn hóa đối thoại liên văn hóa giao tiếp liên văn hóa. 1. MỞ ĐẦU Thời đại toàn cầu hóa kéo theo biết bao sự thay đổi chóng mặt. Đó là tiền đề của những cơ hội mới nhưng không thể phủ nhận bao nguy cơ rạn vỡ các giá trị văn hóa truyền thống. Dường như chưa bao giờ giao thoa văn hóa lại thu hút sự quan tâm bàn luận như một vấn đề thời sự nóng hổi cấp thiết đến thế. Nên chăng vì không thể trốn chạy và tách mình ra khỏi guồng quay của thể chế toàn cầu dân tộc nào cũng buộc phải đối diện với nó đồng thời tìm lối đi để hội nhập và phát triển nhưng vẫn giữ được bản sắc của mình. Có thể không ngần ngại khi xếp Phạm Văn Ký cùng cuốn tiểu thuyết Mất nơi ở vào nhóm những hiện tượng lạ trên văn đàn. Từ việc một cái tên rất Việt Nam được vinh danh và ghi nhận bởi một giải thưởng danh giá cho đến lối viết rất Pháp nhưng lại chuyên chở nỗi niềm Á Đông sâu nặng của tác giả trong cảm thức về nguồn. Viết về câu chuyện hội nhập của
