Bài viết Xác định sự thay đổi của hệ số truyền lực ngang khi đánh lái trình bày nghiên cứu này tập trung vào việc thiết lập mô hình động lực học để khảo sát sự thay đổi của hệ số truyền lực ngang khi đánh lái ở các vận tốc và góc đánh lái khác nhau | Tuyển tập Hội nghị Khoa học thường niên năm 2020. ISBN 978-604-82-2981-8 XÁC ĐỊNH SỰ THAY ĐỔI CỦA HỆ SỐ TRUYỀN LỰC NGANG KHI ĐÁNH LÁI Nguyễn Tuấn Anh1 Đặng Ngọc Duyên1 Nguyễn Văn Kựu1 1 Bộ môn Kỹ thuật ô tô Trường Đại học Thủy lợi email anhngtu@ 1. TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU Nghiên cứu này tập trung vào việc thiết Trong những năm gần đây ngành công lập mô hình động lực học để khảo sát sự thay nghiệp ô tô có sự phát triển vô cùng mạnh mẽ. đổi của hệ số truyền lực ngang y khi đánh Bên cạnh những thành tựu về ứng dụng khoa lái ở các vận tốc và góc đánh lái khác nhau. học và công nghệ trên ô tô các vấn đề về ổn 2. THIẾT LẬP MÔ HÌNH định của xe cũng được chú trọng hàng đầu. Khi xe di chuyển trên đường bánh xe chính là Để xác định được hệ số truyền lực ngang vị trí tiếp xúc và truyền lực từ mặt đường lên y cần phải tính toán các giá trị Fy và Fz tại thân xe và ngược lại. Do đó các vấn đề về sự các bánh xe tương ứng. Do đó mô hình động mất ổn định của xe thường tập trung xảy ra ở lực học 10 bậc tự do được sử dụng để mô đây. Nếu bánh xe có khả năng bám đường tốt phỏng quá trình chuyển động của xe. Mô xe sẽ chuyển động ổn định hơn. Trong trường hình này là sự kết hợp giữa mô hình dao hợp bánh xe không bám đường hoặc bị trượt động trong không gian 7 bậc tự do và mô bị tách khỏi mặt đường các vấn đề về mất hình di chuyển 2 vết 3 bậc tự do . ổn định có thể xảy ra thậm chí hậu quả có thể dẫn tới việc mất kiểm soát hướng chuyển động và gây lật xe 1 . Khi đánh lái để xe có thể di chuyển theo phương ngang bánh xe cần tác dụng lực ngang Fk lên mặt đường và nhận phản lực Fk từ mặt đường. Đặc trưng cho khả năng truyền và nhận lực Fk chính là hệ số truyền lực ngang của bánh xe được đưa ra như trong công thức dưới đây 2 F φy y Fz Khi giá trị của y ymax hệ số truyền lực ngang còn được gọi là hệ số bám ngang. Thông thường giá trị ymax nằm trong khoảng - giá trị này phụ thuộc vào điều kiện bề mặt đường chất lượng của lốp Hình 1. Mô hình 7 bậc tự do. xe tải trọng .