Bài giảng Cơ sở khoa học của biến đổi khí hậu (Đại cương về BĐKH) – Phần I: Bài 8: Hoàn lưu khí quyển và phân bố khí áp. Những nội dung chính được trình bày trong bài này gồm có: Hoàn lưu khí quyển: mô hình vòng đơn, hoàn lưu khí quyển: mô hình ba vòng, mô hình ba vòng: vòng hadley, các trung tâm khí áp bán vĩnh cửu, gió mùa, những đặc điểm trong tầng đối lưu trên, . Mời các bạn cùng tham khảo. | VNU HANOI UNIVERSITY OF SCIENCE REGIONAL CLIMATE MODELING AND CLIMATE CHANGE CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU Đại cương về BĐKH Phần I - Phan Van Tan phanvantan@ B8 Hoàn lưu khí quyển và phân bố khí áp Hoàn lưu khí quyển Mô hình vòng đơn George Hadley đã tiến hành nghiên cứu hoàn lưu chung từ 1735 Hadley đã cố gắng hình thành một mô hình hoàn lưu chung trong đó kết hợp các quan trắc của các thuỷ thủ là gió ở gần xích đạo thổi từ đông sang tây Hadley đã đưa ra một mô hình vòng đơn một vòng Độ dày lớp khí quyển thay đổi theo nhiệt độ từ cực đến xích đạo Lực gradient khí áp được thiết lập Gió bắt đầu thổi Lực Coriolis ảnh hưởng đến gió Hoàn lưu khí quyển Mô hình vòng đơn Hoàn lưu khí quyển Mô hình vòng đơn WIND North Pole Equator Hoàn lưu khí quyển Mô hình vòng đơn Hoàn lưu khí quyển Mô hình vòng đơn Mô hình vòng đơn có cả các thành phần gió N-S và E-W Thành phần E-W Gió vĩ hướng Thành phần N-S Gió kinh hướng Đóng góp chính của Hadley Giải thích hoàn lưu trực tiếp do nhiệt gây nên bởi sự đốt nóng khác nhau Gió vĩ hướng sinh ra từ sự lệch hướng của gió kinh hướng do ảnh hưởng của lực Coriolis Mô hình vòng đơn của Hadley quá đơn giản Lý thuyết không phù hợp với kết quả quan trắc Hơn 100 năm sau đó vào năm 1865 William Ferrel đề xuất mô hình ba vòng Hoàn lưu khí quyển Mô hình ba vòng Ở mỗi bán cầu có 3 vòng hoàn lưu chung Vòng Hadley Hoàn lưu trực tiếp do nhiệt ở các vùng nhiệt đới cận nhiệt đới Vòng Ferrel Ở các vĩ độ trung bình Vòng cực Ở các vĩ độ cao Mô hình ba vòng Vòng Hadley Vòng Hadley về cơ bản là mô hình một vòng được giới hạn ở các vùng nhiệt đới cận nhiệt đới Gây nên bởi sự đốt nóng mạnh ở gần xích đạo ITCZ tạo ra một dải ổn định của mây mưa rào dông UP 300 mb 300 mb COOLER HOT COOLER H L H 20oN Equator 20oS Intertropical Convergence Zone ITCZ Mô hình ba vòng Vòng Hadley Vòng Hadley tạo ra sự đa dạng các hiện tượng thời tiết ITCZ nhánh đi lên Đới lặng gió vùng xích đạo êm ả là vùng lặng gió trong ITCZ Áp cao cận nhiệt đới Khu vực khí áp bề mặt .