Sử Trung Quốc E. BẢO VỆ DÂN TỘC Xoá bỏ các điều ước bất bình đẳng. Đứng hàng đầu trong tam dân chủ nghĩa là dân tộc, giành lại quyền tự do , độc lập đã bị liệt cường xâm nhập, cho nên trong lời di chúc , Tôn Văn dặn phải gấp trừ bỏ các hiệp ước bất bình đẳng. Việc đó không thể dùng ngoại giao xin xỏ mà được. Nước mà mạnh, dân mà đoàn kết thì chẳng cần phí sức cũng thành công | Sử Trung Quốc Chương 2-5 E. BẢO VỆ DÂN TỘC Xoá bỏ các điều ước bất bình đẳng. Đứng hàng đầu trong tam dân chủ nghĩa là dân tộc giành lại quyền tự do độc lập đã bị liệt cường xâm nhập cho nên trong lời di chúc Tôn Văn dặn phải gấp trừ bỏ các hiệp ước bất bình đẳng. Việc đó không thể dùng ngoại giao xin xỏ mà được. Nước mà mạnh dân mà đoàn kết thì chẳng cần phí sức cũng thành công. Sau vụ Nga táp vận động 30-05-1925 tức cuộc vận động phản đế của toàn dân Trung Hoa tiếp theo là vụ tẩy chay hàng ngoại quốc ở Quảng Châu tháng 6 năm đó rồi từ đó các vụ dân tộc vận động tiến triển không ngớt bồng bột lạ thường người Anh thấy vậy biết rằng Trung Quốc thời này không như Trung Quốc thời Thanh nữa nên chủ trương phải thay đổi thái độ. Ở Mỹ Bỉ Tây Ban Nha cũng có khuynh hướng như thế rất lợi cho chính phủ Trung Hoa tranh đấu để hủy bỏ các hiệp ước bất bình đẳng. Chúng ta đã biết sáu nước Anh Pháp Mỹ Đức Nhật Nga lập một ngân hàng đoàn để cùng nhau cho Trung Quốc vay những số tiền lớn họ quyết định với nhau bắt Trung Quốc có việc gì thì không được giao thiệp thẳng với một nước nào mà phải giao thiệp với cả 6 nước. Lệ cộng đồng hành động của 6 nước đó sau vụ Ngũ Táp được họ tự ý bãi bỏ. Đó là mật thắng lợi do quốc dân tặng chính phủ. Sau khi cách mạng Nga 1917 thành công nhiều lần chính phủ Nga tuyên ngôn bãi bỏ các hiệp ước bất bình đẳng mà Nga Hoàng đã lý với Trung Quốc. Năm 1923 đại biểu Nga và chính phủ Bắc Kinh ký một hiệp định đại khái thi hành đúng việc bãi bỏ đó và thừa nhận Ngoại Mông là một bộ phận của lãnh thổ Trung Hoa dân quốc tôn trọng chủ quyền của Trung Hoa ở đấy . Việc ấy cũng tọa một thế thuận lợi cho Trung Hoa trong sự bang giao với liệt cường. Nhưng từ khi Tưởng cầm quyền diệt Cộng thì do nhiều xích mích mà Nga và Trung Hoa tuyệt giao với nhau. Suốt trong máy năm 1928 - 1931 bộ trưởng ngoại giao của Chính phủ Dân Quốc đảng Vương Chính Đình tốt nghiệp đại học Yale ở Mỹ gắng sức giao thiệp với các nước Tây phương để thu hồi quyền của dân tộc và thành công ít .
