Sử Trung Quốc Chương IV TAN RÃ LẦN NHÌ (906- 960) NGŨ ĐẠI VÀ THẬP QUỐC 1 Tổng Quan Đường có nhiều điểm giống Hán: Đều có một cái đầu ( Tần, Tùy) và một cái đuôị Nam Bắc Triều và Ngũ Đại với Thập quốc); vua sáng nghiệp ( Lưu Bang, Lý Uyên) đều tầm thường; chỉ hùng cường, văn minh trong hai triều đại ( Hán: Võ đế, Quang Võ; Đường : Thái Tôn, Huyền Tôn); khi suy thì đều chia làm hai miền: Bắc bị Ngũ Hổ xâm chiếm, làm chủ một phần lớn; Nam do người Bắc trốn Hồ. | Sử Trung Quốc Chương IV TAN RÃ LẦN NHÌ 906- 960 NGŨ ĐẠI VÀ THẬP QUỐC 1 Tổng Quan Đường có nhiều điểm giống Hán Đều có một cái đầu Tần Tùy và một cái đuôị Nam Bắc Triều và Ngũ Đại với Thập quốc vua sáng nghiệp Lưu Bang Lý Uyên đều tầm thường chỉ hùng cường văn minh trong hai triều đại Hán Võ đế Quang Võ Đường Thái Tôn Huyền Tôn khi suy thì đều chia làm hai miền Bắc bị Ngũ Hổ xâm chiếm làm chủ một phần lớn Nam do người Bắc trốn Hồ mà di cư xuống tự chủ được vì Hò chưa đủ sức để chiếm trọn. Mà sở dĩ Hồ chiếm được gần hết miền Bắc là vì triều đình Hán và Đường đều nhờ cậy họ để dẹp loạn trong nước tức dùng họ để giết người Hán. Một dân tộc văn minh ở sát nhiều dân tộc chậm tiến nghèo mà hiếu chiến thì thế nào cũng bị họ xâm lấn Hán có lúc thắngmà cũng nhiều lúc thua khi thua mà ở lại với kẻ thắng thì đồng hóa họ nếu trốn họ mà dời xuống Nam thì lại mau khai hóa được miền Nam đồng hóa thổ dân miền Nam. Rốt cuộc thắng hay thua thì đất đai cũng mở rộng thêm dân số cũng tăng lên. Đó là điềm đạc biệt của lịch sử Đế Quốc Trung Hoa. Thời tan rã ở cuối Hán là thời Nam Bắc triều. Bắc gồm gần hai chục nước Nam chỉ có một nước mà gồm 5 triều đại như tôi đã nói Tây Tấn thuộc về thời Tam Quốc không nên kể là Nam Triều Thời tan rã ở cuối Đường Trung Quốc cũng chia làm Nam Bắc chỉ khác là Bắc gồm một nước và có năm triều đại nối tiếp nhau làm chủ ngược lại với Nam Bắc triều cuối đời Hán. Người Trung Quốc quen gọi thời tan rã từ 906 đến 960 là thời Ngũ Đại. Tên đó không đúng hẳn chỉ đúng cho miền Bắc thôi cũng như tên Lục Triều chính ra là Ngũ Triều- ở sau đời Hán - chỉ đúng cho miền Nam thôi Phải kể thêm 10 triều đại tức Thập quốc ở Nam nữa mới đúng hẳn. Cho nên tôi theo một số tác giả gọi thời đó là thời Ngũ Đại - Thập Quốc. Sử Gia trung Hoa thời xưa cho Thập Quốc ở sau đời Đường không phải là chính thống mà cho Ngũ triều ở Nam ở sau đời nhà Hán là chính thống. Cơ hồ như theo họ không cần phải là một triều đại của người Hán thịnh vượng mới là chính thống. Hán hay Hồ bình trị hay .
