Sử dụng trường ứng suất hữu hiệu của đất dựa trên thế năng biến dạng trượt ta có thể giải được bài toán ổn định của khối đất. Bài viết Giải bài toán ổn định của mái dốc thẳng đứng theo trường ứng suất hữu hiệu trình bày trường ứng suất hữu hiệu trong đất; Nghiên cứu ổn định của mái dốc thẳng đứng. | Tuyển tập Hội nghị Khoa học thường niên năm 2018. ISBN 978-604-82-2548-3 GIẢI BÀI TOÁN ỔN ĐỊNH CỦA MÁI DỐC THẲNG ĐỨNG THEO TRƯỜNG ỨNG SUẤT HỮU HIỆU Đỗ Thắng Trường Đại học Thủy lợi email dothang@ 1. TRƯỜNG ỨNG SUẤT HỮU HIỆU Thay giá trị m trên vào công thức ta TRONG ĐẤT được 2 2 Nguyên lý ứng suất hữu hiệu của Terzaghi 1 x y x y 2 Zs x 2 xy là một trong những nguyên lý quan trọng nhất 4G 2 y 2 của cơ học đất. Nguyên lý này thường được 2 trích dẫn là ứng suất hữu hiệu bằng ứng suất 1 x y 2 xy tổng trừ đi áp lực nước lỗ rỗng 3 . Biến 2G 2 dạng cũng như sức kháng cắt của đất đều phụ thuộc vào ứng suất hữu hiệu. Theo Arnold Do đó trong bài toán phẳng dựa trên các Verruijt 5 ứng suất trong các hạt đất được phương trình cân bằng và điều kiện cực trị tạo ra một phần bởi lực tập trung tại điểm tiếp của thế năng biến dạng trượt ta có trường xúc giữa các hạt và một phần bởi áp lực nước. ứng suất hữu hiệu trong đất được xác định Nước hầu như bao quanh các hạt nên tạo ra áp theo bài toán . suất bằng nhau cân bằng nên biến dạng của 2 1 x y đất được xác định bởi lực tập trung tại các Zs 2 xy dV min điểm tiếp xúc giữa các hạt. Lực tập trung này 2G 2 chỉ gây ra hiện tượng trượt và xoay của các hạt V đất. Rõ ràng thế năng biến dạng của đất là do x yx trượt và xoay của các hạt đất. Vì vậy trường 0 x y ứng suất hữu hiệu của đất là trường ứng suất y xy dựa trên thế năng biến dạng trượt của đất. 0 Thế năng biến dạng trượt bằng thế năng y x toàn phần thế năng biến dạng đàn hồi trừ đi thế năng biến dạng thể tích 1 . Trong bài trong đó là trọng lượng thể tích của đất. toán phẳng thế năng biến dạng trượt là Bằng phép tính biến phân bài toán Zs Z Z0 dẫn đến hệ 3 phương trình 1 2 2 2xy 2 4G x m y m 2 x y 0 trong đó x yx Z Z0 lần lượt là thế năng biến dạng đàn 0 hồi và thế năng biến dạng thể tích x y x y xy là trạng thái ứng suất tại một y xy điểm trong đất 0 y x G là môđun trượt của đất. m là ứng suất pháp trung bình với 2 là ký hiệu ngắn gọn của toán .