Bài viết Điều khiển nâng cao hiệu suất động cơ khi làm việc ở chế độ non tải được nghiên cứu nhằm tìm kiếm phương pháp điều khiển đưa động cơ về chế độ làm việc sao cho hiệu suất là cao nhất ứng với một chế độ làm việc xác định, đặc biệt đối với động cơ không đồng bộ làm việc ở chế độ non tải, mà chúng ta thường thấy đối với các máy bơm, quạt gió, máy nén khí . | Tuyển tập Hội nghị Khoa học thường niên năm 2018. ISBN 978-604-82-2548-3 ĐIỀU KHIỂN NÂNG CAO HIỆU SUẤT ĐỘNG CƠ KHI LÀM VIỆC Ở CHẾ ĐỘ NON TẢI Lê Quang Cường Trường Đại học Thuỷ lợi email cuonglq@ 1. GIỚI THIỆU CHUNG Đường cong biểu diễn sự phụ thuộc của tổn thất trong động cơ theo các đại lượng như Các động cơ khi thiết kế chế tạo được tính toán sao cho hiệu suất của động cơ là cao hình 1 và hình 2 1 . nhất khi làm việc ở chế độ định mức. Nhưng trong thực tế khi sử dụng không phải lúc nào động cơ cũng làm việc với tải định mức. Nhiều trường hợp động cơ làm việc ở chế độ non tải lúc này hiệu suất của động cơ sẽ thấp hơn khi làm việc định mức. Tổn hao trong động cơ không đồng bộ bao gồm các tổn hao Tổn hao đồng P cu1 và P cu2 Do điện trở của cuộn dây stato và roto gây ra. Tổn thất sắt từ P Fe Gây ra do dòng Hình 1. Tổn thất tổng theo hệ số trượt xoáy và hiện tượng trễ của mạch từ. Tổn hao cơ khí P co Do gió và ma sát. Tổn hao phụ P f Là tổn hao đồng và tổn hao sắt từ do thành phần không sin phân bố trong khe hở tổn hao do hiệu ứng mặt ngoài của dây dẫn và hiệu ứng khe hở của trong stato. Theo 1 các thành phần tổn hao trong các động cơ 10kW và 100kW như sau Hình 2. Tổn thất tổng theo dòng điện I ds Dựa vào hình 1 và hình 2 ta thấy rằng ứng với một chế độ làm việc cụ thể thì luôn tồn tại một điểm làm việc tối ưu để cho tổng tổn hao là bé nhất tức là hiệu suất của động cơ là Trong tất cả các loại tổn hao trên ta thấy lớn nhất. tổn hao do ma sát do gió P co và tổn hao Nghiên cứu này nhằm tìm kiếm phương phụ P f gần như không thể thay đổi ứng với pháp điều khiển đưa động cơ về chế độ làm momen và tốc độ xác định. Tổn hao đồng việc sao cho hiệu suất là cao nhất ứng với P cu1 P cu2 và tổn hao sắt từ PFe có thể thay một chế độ làm việc xác định đặc biệt đối đổi bằng việc điều khiển tần số và điện áp và với động cơ không đồng bộ làm việc ở chế độ có thể tối thiểu hoá các tổn thất này ứng với non tải mà chúng ta thường thấy đối với các momen và tốc độ đặt trước. .