Hai ông già Tác giả: Sơn Nam: Giặc Pháp tràn vào xóm, khoảng đầu năm 1946. Hay tin ấy, thầy giáo Chích rất buồn phiền và căm hận. Suốt đêm, thầy ngủ không yên. | Hai ông già Tác giả Sơn Nam Giặc Pháp tràn vào xóm khoảng đầu năm 1946. Hay tin ấy thầy giáo Chích rất buồn phiền và căm hận. Suốt đêm thầy ngủ không yên. Dường như giặc Pháp bắn chơi cho vui vì đạn dược còn quá nhiều. Và tuy không phải người lính chiến đã từng xông pha trong trận địa thầy gật gù kết luận - Tụi Thanh Niên Tiền Phong đã rút lui chẳng dám bắn một phát súng để cứu vớt thể diện cho đám con Hồng cháu Lạc cho đàn cháu của Nguyễn Trung Trực Nguyễn Đình Chiểu. Về khuya tiếng súng thưa thớt dần. Và trong xóm vắng đã bị tiêu thổ vài con chó tru nghe thảm thiết. Thầy giáo Chích lồm cồm ngồi dậy tắt ngọn đèn dầu cá rồi nằm xuống mặt đất. Gió thổi lào rào sương lùa vào gian nhà lạnh lẽo. Bàn tay thầy giáo mân mê cái mền rách nát còn tạm dùng được nhưng đầy rận rệp. Ngoài cửa có tiếng ho hen sù sụ. Thầy giáo ngồi dậy chưa dám lên tiếng. - Thầy giáo ơi Thầy giáo. Hồi lâu giọng nói ấy nghe ấm áp hơn - Tôi mà. Tôi là hương cả An mở cửa ra Bộ thầy quên tôi rồi sao Tôi muốn bàn với thầy một chuyện quan trọng. Ủa sao không trả lời. Tôi rình ngoài vách thấy rõ thầy thổi cái đèn cho tắt kia mà. Thôi thì giáo Chích đành lên tiếng - Mời ông vô. Thời buổi này khó sống quá. Tôi sợ. Ông hương cả An đốt đèn rồi nói rỉ vào tai người bạn trẻ - Tây đóng đồn coi bộ mạnh lắm đó. Nó chiếm tới chợ Cà Mau rồi nghĩa là khắp Nam Kỳ lục tỉnh như thời xưa vậy. Mấy thằng Thanh Niên Tiền Phong tệ quá. Vô tình ông hương cả đánh trúng tim đen thầy giáo Chích. Thầy gật đầu - Tệ thật. Họ không giữ được chữ tín với bà con chòm xóm. Họ thề ăn thua tới giọt máu cuối cùng vậy mà. họ rút lui không kèn không trống. Như tôi đây cũng là thơ ký kiêm ban cứu thương vậy mà họ đi mất dạng không cho tôi hay biết. Té ra họ sợ giặc mất tất cả sự trầm tĩnh của con người. công dân Thế rồi từ lúc nửa đêm về sáng hương cả An và thầy giáo Chích trở thành hai người bạn tương thân tương đắc giống hệt nhau từ nhân sinh quan đến vũ trụ quan Ông hương cả An cho biết bọn Thanh Niên Tiền Phong là nhóm người ô hợp trong
