Bài viết Định lí Trung Quốc về phần dư trong các sách toán Hán - Nôm trình bày Định lí Trung Quốc về phần dư trong các sách toán Trung Quốc và sách toán Hán-Nôm (sách toán của Việt Nam viết bằng chữ Hán và chữ Nôm). Qua đó có thể phần nào hình dung về khả năng tiếp nhận và phát triển toán học của các nhà toán học Việt Nam thời trung đại, cũng như ý nghĩa thời sự của kiến thức toán học trong các sách toán Hán-Nôm trong giảng dạy toán hiện nay. | TẠP CHÍ KHOA HỌC TRƯỜNG ĐẠI HỌC QUY NHƠN Định lí Trung Quốc về phần dư trong các sách toán Hán - Nôm Trần Đại An1 Phạm Văn Hoằng2 Đoàn Thị Lệ3 Tạ Duy Phượng4 Cung Thị Kim Thành5 Phan Thị Ánh Tuyết6 1 Trường Đại học Sư phạm Hà Nội Việt Nam 2 Đại học Giáo dục Đại học Quốc gia Hà Nội Việt Nam 3 Đại học Quốc lập Thanh Hoa Đài Loan 4 Viện Toán học Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam 5 Viện Trần Nhân Tông Đại học Quốc gia Hà Nội Việt Nam 6 Đại học Sư phạm Quốc lập Đài Loan Đài Loan Ngày nhận bài 21 01 2022 Ngày nhận đăng 28 04 2022 Ngày xuất bản 28 08 2022 TÓM TẮT Định lí Trung Quốc về phần dư được coi là một trong những đóng góp quan trọng của người Trung Quốc vào kho tàng kiến thức toán học thế giới. Định lí Trung Quốc về phần dư được người Trung Quốc sử dụng trong thiên văn và tính toán lịch từ thế kỉ II trước Công nguyên và được phát biểu dưới ngôn ngữ toán học vào khoảng thế kỉ V. Nhưng chỉ đến thế kỉ XIII Định lí này mới được nhà toán học Trung Quốc Tần Cửu Thiều chứng minh bằng toán học một cách chặt chẽ. Bài viết trình bày Định lí Trung Quốc về phần dư trong các sách toán Trung Quốc và sách toán Hán-Nôm sách toán của Việt Nam viết bằng chữ Hán và chữ Nôm . Qua đó có thể phần nào hình dung về khả năng tiếp nhận và phát triển toán học của các nhà toán học Việt Nam thời trung đại cũng như ý nghĩa thời sự của kiến thức toán học trong các sách toán Hán-Nôm trong giảng dạy toán hiện nay. Từ khóa Định lí Trung Quốc về phần dư sách toán Hán-Nôm lịch sử toán học toán học Việt Nam thời Trung đại giảng dạy toán học. 1. MỞ ĐẦU Trung Quốc Tần Cửu Thiều chứng minh chặt chẽ Định lí Trung Quốc về phần dư The Chinese vào thế kỉ Trình Đại Vị cũng gọi bài toán Remainder Theorem có nguồn gốc từ bài toán Vật bất tri kỳ số là bài toán Hàn Tín điểm Vật bất tri kỳ số trong cuốn sách chữ Hán Tôn Định lí Trung Quốc về phần dư có bản chất Tử toán kinh khoảng thế kỉ V .1 Mặc dù Định toán học sâu sắc và có nhiều .
