Bài viết Nghiên cứu đặc điểm hình thái và đặc điểm sinh học của một số dòng lúa cỏ ở đồng bằng sông Cửu Long được thực hiện với mục đích khảo sát và so sánh các đặc điểm hình thái giữa các dòng lúa cỏ được thu thập từ một số vùng sinh thái ở ĐBSCL với một số giống lúa trồng phổ biến, qua đó xác định được một số kiểu hình thái lúa cỏ đặc thù và phân tích tương quan về hình thái giữa các dòng lúa cỏ thu thập và lúa trồng. | KHOA HỌC CÔNG NGHỆ NGHIÊN CỨU ĐẶC ĐIỂM HÌNH THÁI VÀ ĐẶC ĐIỂM SINH HỌC CỦA MỘT SỐ DÒNG LÚA CỎ Ở ĐỒNG BẰNG SÔNG CỬU LONG Nguyễn Thế Cường1 Đồng Thanh Liêm1 Nguyễn Thị Thoan1 Lê Hoàng Ninh1 Nguyễn Tuấn Anh1 Viên Phúc Đạt1 Hồ Lệ Thi2 TÓM TẮT Lúa cỏ Oryza sativa f. spontanea là loại cỏ hằng niên có cùng họ hàng với lúa trồng và được xem là một trong những loài cỏ dại nguy hiểm do có hình thái tương đồng khả năng cạnh tranh cao dẫn đến làm giảm năng suất và chất lượng lúa trồng gây khó khăn cho công tác phòng trừ và tăng chi phí sản xuất. Tương tự như lúa trồng lúa cỏ rất đa dạng về hình thái và xuất hiện ở tất cả các vùng trồng lúa chính trên thế giới. Ở Việt Nam lúa cỏ được ghi nhận lần đầu tiên vào đầu những năm 1990 ở một số vùng lúa sạ khô của tỉnh Long An và Bình Thuận với những đặc tính hình thái như có chiều cao cao hơn cây lúa hạt lúa có râu dài hạt gạo màu đỏ và rất dễ rụng hạt. Nghiên cứu này tập trung vào quan sát và phân tích những đặc tính hình thái lúa cỏ thu thập ở một số vùng sinh thái trồng lúa chính của ĐBSCL bao gồm các tỉnh thành phố Cần Thơ Hậu Giang và Kiên Giang. Có 19 đặc tính hình thái được thu thập ghi nhận sau đó sử dụng phương pháp phân tích thành phần chính PCA và phân nhóm theo thứ bậc HC để phân loại. Kết quả quan sát và phân tích sơ bộ 248 mẫu lúa cỏ thu thập và 3 giống lúa trồng phổ biến cho thấy lúa cỏ rất đa dạng về hình thái trong đó có 28 dòng lúa cỏ có đặc tính hình thái rất khác nhau. Thông qua phân tích thành phần chính cho thấy có tổng số 47 5 sự biến động được giải thích bởi một số biến quan sát chính chẳng hạn như chiều dài hạt lúa màu sắc hạt gạo chiều dài râu. Kết quả phân loại 28 dòng lúa cỏ và 3 giống lúa trồng hình thành 4 nhóm chính trong đó có 2 dòng lúa cỏ có dạng hình tương tự và cùng nhóm với 3 giống lúa trồng là LCHG-49 và LCHG-56 về chiều cao cây chiều dài màu sắc hạt lúa hạt gạo và hạt lúa không có râu. Từ khóa Lúa cỏ cỏ dại hình thái. 1. ĐẶT VẤN ĐỀ2 trong ruộng lúa hiện nay. Lúa cỏ là đối thủ cạnh tranh chính về
