Nối tiếp nội dung phần 1, phần 2 giáo trình "Di truyền và chọn giống thủy sản" trình bày các nội dung: Các phương pháp cải thiện di truyền cá, công nghệ di truyền trong thủy sản. | CHƯƠNG V CÁC PH Ư Ơ N G PH ÁP C ẢI TH IỆN DI T R U Y Ề N CÁ 1. Thuần hóa và di nhập giống domestication amp introduction . Thuần hóa . Khái niệm Khái niệm thuần hóa không đơn thuần để chỉ hoạt động nuôi giữ một loài động vật hoang dại trong nhà hay trang trại mà là một tiến trình trong đó quá trình sinh trưởng dinh dưỡng và sinh sản cùa vật nuôi được điều khiển bởi con người đó cũng là một quá trình biến đổi khiến cho vật nuôi có những đặc điểm khác biệt so với tổ tiên hoang dã có thể vẫn còn hiện nữu hay đã tuyệt chủng . Như vậy sinh vật thuần hóa có thể được định nghĩa là loài vật đã được biến đổi di truyền bởi tác động trực tiếp của con người . Theo Liao và Huang 2000 một sinh vật đã thuần hoá được định nghĩa là i những cá thể có giá trị sử dụng và được nuôi với những mục đích cụ thể ii sinh sản được trong điều kiện nuôi giữ hay sự sinh sản được điều khiển bời con người iii có tập tính sống khác biệt so với tổ tiên iv có những biến đổi về hình thái kích cỡ màu sắc và các đặc điểm này hoàn toàn không có ở sinh vật hoang dã và v một số cá thể không thể sống sót nếu thiếu sự bảo vệ của con người. Với định nghĩa trên chi có một vài loài nuôi thủy sản được xem là đã được thuần hóa thí dụ như trường hợp cá chép Cyprinus carpio cá vàng Carassius auratus hay cá rô phi đỏ. Thường trong nuôi trồng thủy sản thuật ngữ thuần hóa đề cập đến tiên trình làm cho sinh vật thích nghi với điều kiện nuôi và chỉ mới có 2 khía cạnh được quan tâm đến là cải thiện tăng trưởng và điều khiển sinh sản Hassin et al. 1997 . Khi quá trình sinh sản được điều khiển bởi con người qua nhiều thế hệ vật nuôi sẽ có những biến đổi có ý nghĩa về tập tính và hoặc hình thái. Điều khiển sinh sản cùa vật nuôi trong điều kiện nhân tạo là nhằm mục đích phục vụ cho lợi ích của con người như làm thực phẩm hàng hóa thú vui sinh vật cảnh giống nuôi và tái tạo quần đàn. Quá trình điều khiển sinh sản thường chi giới hạn trong việc kích thích thành thục và phóng thích sản phẩm sinh dục điều khiển quá .
