Bài viết Nghiên cứu cơ chế vỡ của đập đất khi nước tràn đỉnh thể hiện kết quả thí nghiệm mô hình vật lý xác định cơ chế xói và vỡ của đập đắp bằng hai loại đất có tính dính khác nhau. Thí nghiệm đã xác định được cơ chế xói và thời gian xói của mỗi loại đập được đắp bằng hai loại đất trên, khẳng định sự phù hợp giữa lý thuyết về cơ chế xói của đất dính và đất ít dính với thực tế thí nghiệm. | Tuyển tập Hội nghị Khoa học thường niên năm 2017. ISBN 978-604-82-2274-1 NGHIÊN CỨU CƠ CHẾ VỠ CỦA ĐẬP ĐẤT KHI NƯỚC TRÀN ĐỈNH Phạm Thị Hương Nguyễn Cảnh Thái Trường Đại học Thủy lợi email phamhuong@ 1. GIỚI THIỆU CHUNG nào đó sẽ có thêm ứng suất cắt do nước sinh ra xung quanh hạt đất. Lực điện tĩnh bị đẩy Trong những năm gần đây do tác động bởi vì các hạt sét mang điện tích âm lực điện của biến đổi khí hậu cũng như việc tàn phá từ tương đối yếu thu hút các phân tử với rừng đầu nguồn và nhiều nguyên nhân khác nhau mặc dù trung hòa về điện các phân tử nữa làm cho lũ lụt có chiều hướng gia tăng. tạo thành lưỡng cực thu hút nhau như nam Vì vậy khả năng tiềm ẩn nguy cơ vỡ đập do châm. Các lực điện từ là lực giữ các phân tử nước tràn đỉnh là rất lớn và là một vấn đề hết H2O với nhau trong nước. Chính vì vậy mà sức nghiêm trọng. vận tốc xói của đất dính thường nhỏ do lực Hơn 90 số đập tạo hồ ở nước ta hiện hút giữa các hạt đất. nay là đập đất. Loại đập này có điểm yếu là Đối với đất rời hoặc đất ít dính không có khi nước tràn qua thì dễ gây xói moi sâu vào lực điện từ lực điện tĩnh và lực tương tác thân dẫn đến bị vỡ. Trong thiết kế và xây giữa các hạt đất. Do không có lực hút giữa dựng đập ở nước ta hiện nay tiêu chuẩn các hạt đất với nhau mà vận tốc xói của đất phòng lũ được xác định theo cấp công trình. rời đất ít dính thường lớn. Ví dụ đập cấp đặc biệt chống được con lũ thiết kế có chu kỳ xuất hiện lại là 1000 năm . Nghiên cứu thực nghiệm trị số tương ứng của đập cấp I là 200 năm cấp II 100 năm cấp III 67 năm cấp IV 50 Mô hình đập đất có chiều cao đập 0 5m năm 1 . Như vậy các đập cấp III IV khả chiều dài đỉnh đập 0 5m chiều rộng đỉnh đập năng chống lũ thấp khả năng nước tràn dẫn b 0 4m mái thượng lưu m1 1 mái hạ lưu đến vỡ đập là lớn. Ngoài ra số lượng các đập m2 2 Hình 1 . loại này rất nhiều việc quản lý bảo dưỡng Tỷ lệ mô hình được lựa chọn theo điều các đập nhỏ cũng không được chặt chẽ bài kiện phải thỏa mãn được số Froude chỉ ra bản như đối với các .
