Bài viết Hình thái và giải phẫu 6 loài của họ cà phê (Rubiaceae) ở Việt Nam trình bày đặc điểm hình thái cây cà phê; Đặc điểm giải phẫu cây cà phê. Đặc điểm này góp phần cùng với đặc điểm hình thái để phân biệt các loài trong họ Cà phê. | KHOA HỌC CÔNG NGHỆ HÌNH THÁI VÀ GIẢI PHẪU 6 LOÀI CỦA HỌ CÀ PHÊ Rubiaceae Ở VIỆT NAM Lê Văn Út1 Đỗ Thị Anh Thư1 TÓM TẮT Họ Cà phê gồm các loài thân gỗ Cà phê Nhàu thân bụi Bông trang Dành dành thân cỏ leo Mơ tam thể và bò Lưỡi rắn . Lá đơn mọc đối. Cụm hoa thường dạng xim Bông trang Cà phê Lưỡi rắn Mơ tam thể dạng đầu Nhàu hay đơn độc Dành dành . Hoa to lưỡng tính đều mẫu 5 Cà phê Nhàu Mơ tam thể mẫu 4 Bông trang Lưỡi rắn hoặc mẫu 6 Dành dành . Cánh hoa dính nhau ở phần móng tạo thành ống tràng. Kết quả giải phẫu cho thấy vi phẫu thân vuông hoặc tròn mô dày góc tập trung nhiều dưới biểu bì hoặc bần trụ bì hóa mô cứng Cà phê Bông trang Nhàu tầng sinh bần xuất hiện dưới biểu bì Bông trang Dành dành hoặc mô dày Nhàu có thể có sợi libe. Thân lá cuống lá đều có lông che chở đa bào một dãy Mơ tam thể . Vi phẫu rễ có gỗ 2 chiếm tâm Bông trang Nhàu Cà phê Mơ tam thể Lưỡi rắn . Kết quả nghiên cứu cho thấy hình thái và giải phẫu vi phẫu rễ thân và lá của các loài trong họ Cà phê rất khác nhau. Đặc điểm này góp phần cùng với đặc điểm hình thái để phân biệt các loài trong họ Cà phê. Từ khóa Họ Cà phê hình thái giải phẫu Coffea arabica Gardenia jasminoides Ixora spp. Hedyotis corymbosa Morinda citrifolia Paederia lanuginosa. 1. MỞ ĐẦU6 Bảng 1. Các loài trong họ Cà phê được khảo sát về Họ Cà phê Rubiaceae là một họ thực vật lớn hình thái và giải phẫu với hơn 600 chi và loài phân bố rộng rãi trên Tên Việt Ký Thuộc Tên khoa học toàn thế giới đặc biệt ở các vùng nhiệt đới và ấm áp Nam hiệu chi 1 2 . Dạng sống cũng rất đa dạng từ sống phụ đến Cà phê Coffea arabica L. Cp Coffea thân cỏ đứng leo hay bò thân gỗ lớn vừa hoặc bụi Gardenia Dành dành Dd Gardenia mọc thẳng hoặc leo 3 . Nhiều loài trong họ Cà phê jasminoides Ellis có chứa các hợp chất mang tính dược liệu khác nhau. Bông trang Ixora spp. Bt Ixora Các hợp chất có hoạt tính sinh học bao gồm alkaloid vàng terpenoit và anthraquinon. Trong y học cổ truyền Hedyotis trên 60 loài được sử dụng cho hơn 70 chỉ định y học Lưỡi rắn
