Cấu tạo của con quay tự do gồm có con quay, giá đỡ trong, giá đỡ ngoài và đế. Trục của con quay gọi là trục chính. Con quay thí nghiệm có 3 trục tự do, trục OX là trục quay của bản thân con quay, trục thứ hai là trục OY gắn liền với giá đỡ trong và trục thứ 3, trục OZ gắn liền với giá đỡ ngoài. | 16 LA BÀN CON QUAY Con quay tự do và các đặc tính Con quay tự do Cấu tạo của con quay tự do gồm có con quay giá đỡ trong giá đỡ ngoài và đế. Trục của con quay gọi là trục chính. Con quay thí nghiệm có 3 trục tự do trục ox là trục quay của bản thân con quay trục thứ hai là trục OY gắn liền với giá đỡ trong và trục thứ 3 trục oz gắn liền vổi giá đỡ ngoài. Ngoài việc quay quanh trục chính ox con quay còn có thể quay tự do quanh trục OY và oz. Nhờ có kết câu như thế trục chính con quay có thể chỉ bất cứ hướng nào trong không gian. Giao điểm o của 3 trục là tâm của con quay tự do và cũng là trọng tâm của nó. Con quay gồm 3 trục tự do không bị tác dụng của bất cứ ngoại lực nào gọi là Hình 16 01 16 01 con quay tự do free gyroscoPe hình 16-0L Con quay quay quanh trục với vận tốc góc mômem quán tính J thì mômen động lượng H có thể diễn đạt như sau H Jã Mômen động lượng là một vectơ hướng của nó phụ thuộc hưởng của vận tốc góc nếu người quan sát nhìn theo hướng trục của con quay khi con quay quay theo chiều ngược kim đồng hồ thì chiều dương của mômen động lượng chĩ về phía người quan sát. Đặc tính của con quay tự do 1. Đặc tính định hướng của con quay tự do Hình sô TAY HÀNG HẢI 558 6. Chuyển sang hướng đi 45 đợi ổn định 2 phút dịch chuyển hai quả cầu gần vào hoặc xa ra ngoài để khử độ lệch phần tư vòng sao cho độ lệch còn lại nhỏ nhất. 7. Chuyển hướng đi 135 đợi ổn định 2 phút dịch chuyển hai quả cầu khử một nửa độ lệch. 8. Cố định và ghi lại vị trí của các thanh nam châm sắt non đã điều chỉnh Cho tàu quay lại trên 8 hướng cách nhau 45 xác định độ lệch còn lại và lập bảng độ lệch như hướng dẫn ở Chương Hàng hải cơ bản. Đối với la bàn lái muốn khử độ lệch đầu tiên phải đôi chiếu vđì la bàn chuẩn để xác định độ lệch của nó sau đó tiến hành khử độ lệch giống như la bàn chuẩn. SÔ TÂY HÀNG HẢĨ 557 Khi con quay quay với tốc độ cao với điệu kiện không có mômen ngoại lực nào tác dụng nêu ta xoay giá đỡ thì trục chính XX con quay không quay theo giá đỡ mà vẫn
