Quân Pháp Đánh Đà Nẵng. Trong thời đại khó khăn như đời vua Dực Tông, mà vua quan cứ khư khư giữ lấy thói cũ, không biết theo thời mà mở nước cho người ta vào buôn bán, không biết nhân dịp mà khai hóa dân trí, lại vì sự sùng tín mà đem giết hại người trong nước, và đem làm tội những người đi giảng đạo. Bởi những sự lầm lỗi ấy, cho nên nước Pháp mới dùng binh lực để báo thù cho những người giáo sĩ bị hại. Nguyên từ năm Tân Hợi (1851) là. | Việt Nam Sử Lược Nước Pháp Lấy Đất Nam Kỳ 1. Quân Pháp đánh Đà Nằng. 2. Quân Pháp hạ thành Gia Định. 3. Mất tỉnh Định Tường. 4. Mất tỉnh Biên Hòa và tỉnh Vĩnh Long 5. Hòa ước năm Nhâm Tuất 1862 6. Sứ Việt Nam ta sang Tây 7. Việc bảo hộ Cao Miên 8. Nước Pháp lấy ba tỉnh phía tây đất Nam Kỳ 1. Quân Pháp Đánh Đà Nằng. Trong thời đại khó khăn như đời vua Dực Tông mà vua quan cứ khư khư giữ lấy thói cũ không biết theo thời mà mở nước cho người ta vào buôn bán không biết nhân dịp mà khai hóa dân trí lại vì sự sùng tín mà đem giết hại người trong nước và đem làm tội những người đi giảng đạo. Bởi những sự lầm lỗi ấy cho nên nước Pháp mới dùng binh lực để báo thù cho những người giáo sĩ bị hại. Nguyên từ năm Tân Hợi 1851 là năm Tự Đức thứ 4 về sau nghĩa là từ khi có tờ dụ cấm đạo lần thứ hai ở Bắc Kỳ có mấy người giáo sĩ là ông Bonard ông Charbonnier ông Matheron và ông giám mục I Pha Nho tên là Diaz bị giết. Còn những giáo sĩ khác thì phải đào hầm đào hố mà ở hoặc phải trốn tránh ở trong rừng trong núi để giảng đạo. Những tin ấy về đến bên Tây các báo chí ngày ngày kể những thảm trạng của các người giáo sĩ đi truyền đạo ở nước ta lòng người náo động cả lên. Chính phủ nước Pháp bèn sai ông Leheur de Ville-sur-Arc đem chiếc chiến thuyền Catinat vào cửa Đà Nằng rồi cho người đem thư lên trách Triều Đình Việt Nam về việc giết đạo. Sau thấy quan ta lôi thôi không trả lời quân nước Pháp bèn bắn phá các đồn lũy ở Đà Nằng rồi bỏ đi. Bấy giờ là tháng 8 năm Bính Thìn 1856 là năm Tự Đức thứ 9. Được 4 tháng sau thì sứ thần nước Pháp là ông Montigny ở nước Tiêm La sang để điều đình mọi việc. Chiếc tàu của ông Montigny đi vào đóng ở cửa Đà Nằng rồi cho người đưa thư lên nói xin cho người nước Pháp được tự do vào thông thương đặt lĩnh sự ở Huế mở cửa hàng buôn bán ở Đà Nằng và cho giáo sĩ được tự do đi giảng đạo. Trong bấy nhiêu điều triều đình nước ta không chịu điều nào cả. Bấy giờ bên nước Pháp đã lập lại đế hiệu cháu ông Nã Phá Luân đệ nhất là Nã Phá Luân đệ tam lên làm vua. Triều .
