Như ở các chương trước ta đã biết trường từ biến thiên sinh ra trường điện và trường điện biến thiên sinh ra trường từ. Khi đó trường điện và trường từ liên hệ chặt chẽ với nhau. Trường điện từ biến thiên có thể lan truyền trong không gian hoặc trong môi trường chất dưới dạng sóng. | Choông III TROONG ÑIEN TOI BIEiiN THIEN Khai niem Nhố ôi caic chốông trốôic ta nai biet trốông tồi bien thien sinh ra trốông nien vai trốông nien bien thiein sinh ra trốông tối. Khi noi trốông nieln vai trốông tối lien he chat chei vôii nhau. Trốông nien tối bien thien coi thel lan truyen trong khoing gian hoaic trong moii trốông chat dốôii dang song. Song nien tối bao goim ainh sang tia X tia hoing ngoai tia gamma g song radio nong vai troi rat quan trong trong vat lyi va nốôic sối dung rong raii trong moii lónh vốic khoa hoic ky thuat vai lĩôii song. Nei khao sat trốông nien tối bien thiein ta dung he phốông trình Maxwell tong quat nhố nai moi tai ôi chốông I. Daing tích phan r rd r ò Hdl ò JdS dt ò DdS ò D dS JpdV S V Daing vi phain r . aD rotH J at ò E dl - dt ò B dS F M ò B dS 0 S rotE - aê at divB 0. vôii calc phoônq trình chat J s E Es ơE JS noli vôli moii troông ñang hoôlng divD P hôip ket D eẼ B mH trong noi ẼS lai trốông ngoai JS lai mat noi dong nien ngoai . ÔI vung ngoai nguon ẼS 0 J ƠẼ vai vôii phoông trình lien tuic divJ -ặ. v O U at Ngoôii ta choing minh noôic rang caic nghieim Ẽ H cuia caic phoông trình Maxwell ñoii vôii cac ñieiu kien ban ñau Ẽ x y z t H x y z t t trong thel tích V va ñieu kien bôi xaic ñónh Ẽ x y z t H x y z t S lai duy nhat. Khai nieim ve theii voi hoôing j va theii vector A Cung tồông tối nhố trõôing niein toi kholng bien thien theo thôii gian trốông tónh va trốông dõng nei phan tích toan hoic trốông nien tối bien thieln ngốôii ta nốa ra khai nieim the vol hốông va the vector cua trốông niein tối bien thien. Ve phốông diein toan hoic ta coi thel chống minh nốôic rang divrotF 0 vôii mot vector F bat ky. Theo phốông trình Maxwell thối ba thì divB 0 nònh luait Gauss noii vôii trốông tố do noi ta coi thel nat B rotA. Ta goii vector A la thei vector cua trốông nien tối bien thieln. 61 Theo phôông trình Maxwell thối hai nònh luait cam öing nien töl Faraday noi vôii trốông niein töl bien thien r rotE -ơ suy ra rotE at