Phần Hạt nhân nguyên tử I. TÍNH CHẤT VÀ CẤU TẠO HẠT NHÂN 1. Cấu tạo hạt nhân - Hạt nhân tích điện dương bằng +Ze (Z là số thứ tự của nguyên tố trong bảng tuần hoàn), kích thước hạt nhân rất nhỏ, nhỏ hơn kích thước nguyên tử khoảng 104 – 105 lần - Hạt nhân được tạo thành bởi hai loại hạt là prôtôn và nơtrôn; hai loại hạt này gọi chung là nuclôn. o Prôtôn, kí hiệu p, mang một điện tích nguyên tố dương +e, khối lượng 1,. o Nơtrôn, kí hiệu n, không mang điện,. | Phần Hạt nhân nguyên tử Biên soạn Nguyễn Thanh Hà - 0972 64 17 64 Chương HẠT NHÂN NGUYÊN TỬ I. TÍNH CHẤT VÀ CẤU TẠO HẠT NHÂN 1. Cấu tạo hạt nhân - Hạt nhân tích điện dương bằng Ze Z là số thứ tự của nguyên tố trong bảng tuần hoàn kích thước hạt nhân rất nhỏ nhỏ hơn kích thước nguyên tử khoảng 104 - 105 lần - Hạt nhân được tạo thành bởi hai loại hạt là prôtôn và nơtrôn hai loại hạt này gọi chung là nuclôn. o Prôtôn kí hiệu p mang một điện tích nguyên tố dương e khối lượng 1 . o Nơtrôn kí hiệu n không mang điện khối lượng 1 . o Hạt nhân nguyên tử chứa Z prôtôn và N nơtrôn. Tổng số nuclôn trong hạt nhân A Z N A gọi là số khối. - Ký hiệu hạt nhân Người ta dùng ký hiệu hóa học X của nguyên tố để đặt tên cho hạt nhân A X hoặc AX hoặc XA. Ví dụ Hạt nhân Na có thể ký hiệu bằng các cách sau 23 Na hay 23Na hoặc Na23. - Đồng vị o Các hạt nhân đồng vị là những hạt nhân có cùng số prôtôn Z nhưng có số nơtrôn N khác nhau do đó có số khối A Z N khác nhau có cùng một vị trí trong bảng hệ thống tuần hoàn . Ví dụ 1H 2H hay 2D 3H hay 3T o Hyđrô có ba đồng vị là Hyđrô thường 1H chiếm 99 9 hyđrô thiên nhiên. Hyđrô nặng hay đơtêri 2H hay 2D chiếm 0 015 hyđrô thiên nhiên. Hyđrô siêu nặng hay triti 3H hay 3T hạt nhân này không bền thời gian sống của nó khoảng 10 năm. o Cacbon có nhiều đồng vị trong đó chỉ có hai đồng vị bền là 22c và 1 3c . Trong một khối cacbon tự nhiên bền vững 22c chiếm khoảng 98 89 và lc chiếm khoảng 1 11 . - Đồng vị phóng xạ là đồng vị mà các hạt nhân của nó có thể phóng ra các tia phóng xạ và biến đổi hạt nhân của nguyên tố khác. Ví dụ Đồng vị 238 U 4 He 234 Th 92 2 90 2. Khối lượng hạt nhân - Các hạt nhân có khối lượng rất lớn so với khối lượng của electron vì vậy khối lượng nguyên tử tập trung gần như toàn bộ ở hạt nhân. Để tiện cho tính toán khối lượng hạt nhân người ta định nghĩa một đơn vị mới đó khối lượng cỡ khối lượng các hạt nhân. Đơn vị này gọi là đơn vị khối lượng nguyên tử kí hiệu là u. - Đơn vị khối lượng nguyên tử u có giá trị
