chế: PCO2 tăng làm tăng H2CO3, gây giảm tỉ lệ và giảm pH. trừ cấp Hệ thống đệm nội tế bào làm tăng HCO3- (1 mEq/L cho mỗi 10 mmHg CO2 tăng thêm). Nếu HCO3- tăng trên 30 mEq/l gợi ý có kiềm chuyển hóa. trừ mãn Trong vòng 2-3 ngày kế, các muối acid được thải qua thận bằng cách trao đổi bicarbonate, nên làm tăng tỉ lệ và làm tăng pH. Quá trình này làm tăng 3-4 mEq/l HCO3- cho mỗi 10 mmHg CO2 tăng thêm. cảnh lâm sàngthường là biểu hiện của thiếu oxy máu. | RỐI LOẠN CÂN BẰNG KIỀM TOAN Kỳ 4 CHUYỂN HÓA pH 7 35 và bicarbonate 21 mEq l nhân Để xác định nguyên nhân toan chuyển hóa cần xác định lỗ hổng anion là hiệu số giữa cation và anion trong huyết thanh Lỗ hổng anion Na K - Cl- HCO3- bình thường 12 mmol l. Bình thường lượng anion và cation trong máu bằng nhau và có lỗ hổng anion vì một số phần tử mang điện âm như proteine phosphate lactate các acide hữu cơ. Nếu albumine máu giảm 50 sẽ giảm lổ hổng anion 5-6 mEq L. Trên LS toan chuyển hóa chia ra hai loại theo lỗ hổng anion bình thường hay tăng. chuyển hóa với lỗ hổng anion tăng -Tăng tạo acide Nhiễm toan ketone do tiểu đưởng Toan do acide lactique loại A thiếu oxy mô sốc hay loại B dùng thuốc tiểu đường biguanide Nhịn đói -Acide ngoại sinh salicylate methanol ethylene glycol -Giảm thải acide suy thận hổng anion bình thường -Mất bicarbonate Ngoài thận tiêu chảy dẫn lưu mật dò ruột dò tụy nối niệu quản vào ruột già Tại thận toan ống thận dùng acetazolamide Diamox -Thêm acide kèm chloride HCl NH4Cl arginine hay lysine hưởng sinh lý của toan chuyển hóa Toan chuyển hóa gây rối loạn sinh lý như giảm cung lượng tim tăng áp lực ĐM phổi loạn nhịp tim thở nhanh kiểu Kussmaul tăng kali độ nặng tùy theo mức độ nhiễm toan . trị Điều trị ban đầu là tìm và điều trị nguyên nhân gây toan chuyển hóa. Nếu toan máu đe dọa sinh mạng pH 7 2 và HCO3- 15 mmol l điều chỉnh một nửa lượng kiềm thiếu bằng bicarbonate. Nếu dùng quá nhiều bicarbonate sẽ gây tình trạng điều chỉnh nhanh pH máu với nguy cơ bị tetany và co giật về lâu dài bị quá tải thể tích và tăng natri máu. Lượng bicarbonate cần bù tính theo công thức HCO3- cần bù mmol 0 4 x cân nặng kg x 25- HCO3- đo Sau khi cho bicarbonate 5 phút phải đo lại bicarbonate máu và pH. Dùng bicarbonate đẳng trương 1 4 163 mmol l hay ưu trương 8 4 1000 mmol l . Nên truyền chậm bicarbonate ưu trương để hạn chế tối đa phản ứng bất lợi. Khi dùng bicarbonate trong bệnh cảnh toan chuyển hóa cần biết rằng phản ứng đệm .
