Liệt nửa người là giảm hoặc mất vận động hữu ý một tay và một chân cùng bên do tổn thương tháp kèm hay không kèm liệt một hay nhiều dây thần kinh sọ não cùng hay khác bên với bên liệt tay chân. II. GIẢI PHẪU - CHỨC NĂNG BÓ THÁP Ðường vận động chủ động gồm 2 nơron chính: nơron thứ nhất nằm ở vùng vận động của vỏ não (hồi trán lên, phía trước rãnh Rolando), sợi trục của những nơron này hình thành nên bó vận động chủ động (bótháp). Bó tháp đi từ vỏ não. | HỘI CHỨNG LIỆT NỬA NGƯỜI Kỳ 1 Vỏ não Cuống não Cầu não Hành tủy trên Bó tháp Hành tủy dưới Bó tháp chéo Bó tháp thẳng Tủy cổ Các dây x thần kinh sọ Sơ đồ đường vận động bó tháp rpTVTTì TriTrriTì-ĩTi ĩríĩT I. ĐỊNH NGHĨA Liệt nửa người là giảm hoặc mất vận động hữu ý một tay và một chân cùng bên do tổn thương tháp kèm hay không kèm liệt một hay nhiều dây thần kinh sọ não cùng hay khác bên với bên liệt tay chân. II. GIẢI PHẪU - CHỨC NĂNG BÓ THÁP Đường vận động chủ động gồm 2 nơron chính nơron thứ nhất nằm ở vùng vận động của vỏ não hồi trán lên phía trước rãnh Rolando sợi trục của những nơron này hình thành nên bó vận động chủ động bótháp . Bó tháp đi từ vỏ não xuống qua một vùng rất hẹp ở bao trong rồi xuống cầu não cuống não hành tuỷ. Khi xuống đến 1 3 dưới hành tuỷ phần lớn các sợi của bó tháp bắt chéo qua đường giữa sang bên đối diện tạo thành bó tháp chéo để đi xuống tủy. Một phần nhỏ các sợi của bó tháp còn lại tiếp tục đi thẳng xuống tuỷ hình thành nên bó tháp thẳng. Nơron thứ hai nằm ở sừng trước tuỷ khi đến từng đoạn tương ứng của tuỷ sống bó tháp chéo tách ra chi phối các nơron vận động của sừng trước tuỷ bó tháp thẳng cũng cho các sợi bắt chéo qua đường giữa để chi phối nơron vận động ở bên đối diện. III. TRIỆU CHỨNG HỌC 1. Khi bệnh nhân tỉnh táo a. Liệt mềm - Giảm hoặc mất vận động 1 tay và 1 chân cùng bên ưu thế cơ duỗi chi trên và cơ gấp chi dưới. - Thường có liệt nửa mặt trung ương cùng bên với tay chân bị liệt hoặc có thể liệt mặt ngoại biên khác bên. Có thể liệt các dây thần kinh sọ não khác. - Trương lực cơ giảm bên tay chân bị liệt. - Phản xạ gân xương giảm hay mất bên tay chân bị liệt phản xạ da bụng và hay là da bìu ở nam giới giảm hoặc mất bên liệt phản xạ hậu môn giảm hay mất bên liệt dấu Babinski hay dấu tương đương có thể bên liệt Hoffmann có thể bên liệt. - Có thể kèm theo rối loạn cảm giác nửa người bên liệt. - Dáng đi lê tay bên liệt buông thõng chân thì quét đất . - Khi nằm bàn chân bên liệt đổ ra ngoài. b. Liệt cứng - Cơ lực bên liệt giảm
