Cũng giống như các loại phần mềm hệ thống chủ yếu khác như: trình biên dịch và hệ điều hành, các nguyên lý của hệ quản trị cơ sở dữ liệu đã được phát triển từ khá lâu. Những khái niệm này rất hữu ích, không những giúp cho việc sử dụng hiệu quả các hệ quản trị cơ sở dữ liệu mà còn hỗ trợ trong việc thiết kế .