Chương 4 KHÁNG NGUYÊN I. Định nghĩa Kháng nguyên (antigen) là tất cả các chất, đôi khi kể cả thành phần cấu tạo của cơ thể, khi xâm nhập vào cơ thể sinh vật sẽ gây nên một đáp ứng miễn dịch, tức một quá trình sinh học phức tạp dẫn đến sự tổng hợp những phân tử đặc biệt gọi là kháng thể | 33 Chương 4 KHÁNG NGUYÊN I. Định nghĩa Kháng nguyên antigen là tất cả các chất đôi khi kể cả thành phần cấu tạo của cơ thể khi xâm nhập vào cơ thể sinh vật sẽ gây nên một đáp ứng miễn dịch tức một quá trình sinh học phức tạp dẫn đến sự tổng hợp những phân tử đặc biệt gọi là kháng thể dịch thể hay kháng thể tế bào và chúng có đặc tính liên kết đặc hiệu với kháng nguyên đó. Tóm lại kháng nguyên là chất gây ra đáp ứng miễn dịch đặc hiệu và phản ứng với các sản phẩm của đáp ứng đó Những phân tử đơn giản chung cho nhiều loài như nước muối khoáng u rê creatinin đường đơn hay đường đôi không phải là kháng nguyên. Bằng chứng độc nhất nói lên một chất đúng là một kháng nguyên khi chứng minh được có đáp ứng miễn dịch chống lại nó. II. Những đặc tính của kháng nguyên Kháng nguyên có nhiều đặc tính khác nhau trong đó có tính đặc hiệu và tính sinh kháng thể. 1. Tính đặc hiệu Tính đặc hiệu của một kháng nguyên là đặc tính mà kháng nguyên ấy chỉ có khả năng kết hợp đặc hiệu với kháng thể tương ứng trong trường hợp đáp ứng miễn dịch dịch thể và có khả năng kết hợp đặc hiệu với các thụ thể bề mặt các lympho T trong trường hợp miễn dịch tế bào . - Kháng nguyên nào thì kháng thể nấy kháng nguyên gắn với kháng thể như chìa khóa khớp với ổ khóa. Như thế một kháng thể chống A chỉ phản ứng với kháng nguyên A. Ngược lại một kháng nguyên A chỉ được nhận biết bởi kháng thể chống A. - Tính đặc hiệu của kháng nguyên không phải do toàn bộ cấu trúc của cả phân tử kháng nguyên quyết định mà do nhóm quyết định epitope của kháng nguyên quyết định đó là những đoạn nhỏ hoặc một bộ phận nhỏ nằm trên bề mặt phân tử kháng nguyên quyết định. Nhóm quyết định kháng nguyên không những quyết định tính đặc hiệu sinh 34 kháng thể tương ứng mà còn là vị trí để kháng thể đó hoặc lympho bào mẫn cảm có thể gắn với kháng nguyên một cách đặc hiệu. - Nếu kháng nguyên chỉ có một nhóm quyết định thì sẽ kích thích cơ thể sinh ra một loại kháng thể tương ứng và kháng nguyên đó chỉ kết hợp đặc hiệu và duy nhất với loại .