1. Đại cương : Thuốc bôi điều trị ngoài da rất phong phú, đa dạng và có các nguồn gốc sau: + Nguồn gốc hoá học: - Vô cơ: kim loại, muối kim loại, á kim và các dẫn xuất của chúng như các oxyt, axit. - Hữu cơ: các chất béo, chất thơm, aldehyt, axeton, phenol, axit. + Các chất thảo mộc. + Các chất tổng hợp, bán tổng hợp. 2. Cơ chế tác dụng của thuốc bôi ngoài da: . Làm tăng cường hay hạn chế, thậm chí cản trở sự bốc hơi nước qua da. Có loại làm tăng diện tích. | THUỐC BÔI NGOÀI DA Kỳ 1 BS Bùi Khánh Duy 1. Đại cương Thuốc bôi điều trị ngoài da rất phong phú đa dạng và có các nguồn gốc sau Nguồn gốc hoá học - Vô cơ kim loại muối kim loại á kim và các dẫn xuất của chúng như các oxyt axit. - Hữu cơ các chất béo chất thơm aldehyt axeton phenol axit. Các chất thảo mộc. Các chất tổng hợp bán tổng hợp. 2. Cơ chế tác dụng của thuốc bôi ngoài da . Làm tăng cường hay hạn chế thậm chí cản trở sự bốc hơi nước qua da. Có loại làm tăng diện tích tiếp xúc của da giúp bốc hơi nước qua da dễ dàng hơn làm mát da chống sự ngưng tụ máu giảm viêm. Ngược lại có loại thuốc bôi làm bít da hạn chế bốc hơi mồ hôi làm tăng xung huyết da. 2. 2. Anh hưởng tới tuần hoàn da gây giãn mạch hoặc co mạch. 2. 3. Tuỳ theo dạng thuốc và tá dược thuốc sẽ ngấm vào da nhiều hay ít nông hay sâu. Nhưng thường cả 3 loại tác dụng trên cùng phối hợp với nhau. Ví dụ loại thuốc hồ đồng thời làm tăng cường bốc hơi nước ở da làm mát da làm tản huyết nhưng lại không cho phép thuốc ngấm sâu vào da. Ngược lại thuốc mỡ làm cản trở bốc hơi nước ở da gây xung huyết dãn mạch. . Cần chú ý đến tác dụng lý hoá học của thuốc Thuốc làm thay đổi pH của da. Thuốc có thể ảnh hưởng đến quá trình oxy hoá khử trong tế bào do sử dụng thuốc khử oxy hoặc nhượng oxy. Thuốc bôi ngoài da còn có tác dụng toàn thân gây nên những biến đổi sinh học nhất định do thuốc ngấm vào dịch lâm ba vào máu tác động lên đầu dây thần kinh thụ cảm ngoại vi hoặc tác động lên các trung tâm của thần kinh thực vật. Như vậy thuốc bôi ngoài da có cả tác dụng tại chỗ và toàn thân chỉ định và sử dụng thuốc bôi ngoài da cần hết sức cẩn thận. 3. Sự hấp thu của thuốc qua da. . Lớp phim mỡ trên da có ái tính với nước do đó các chất nước vẫn có thể ngấm qua da được nhưng các chất hoà tan trong mỡ các muối thuỷ ngân muối chì dễ ngấm hơn. . Lớp sừng đóng vai trò một màng hữu cơ là trở ngại chính đối với sự hấp thu chất nước để đảm bảo một sự hấp thu tốt qua lớp sừng cần chú ý độ pH của thuốc pH của lớp sừng thì toan
