Bệnh hậu môn trực tràng có thể là bệnh tại chỗ, nhưng cũng có thể là triệu chứng của một số bệnh ở nơi khác như: trĩ (trong tăng áp lực tĩnh mạch gánh), ngứa hậu môn (trong bệnh tăng đường máu). 1. Đặc điểm giải phẫu: - Niêm mạc: + Niêm mạc trực tràng là liên bào trụ phủ đến đáy các cột Morgagni (các cột này nối nhau ở phần đáy tạo thành van Morgagni). + Niêm mạc phần van Morgagni là liên bào hình khối (lập phương) + Từ dưới van Morgagni liên bào hình vẩy, nhiều tầng +. | Bệnh hậu môn trực tràng I. ĐẠI CƯƠNG Bệnh hậu môn trực tràng có thể là bệnh tại chỗ nhưng cũng có thể là triệu chứng của một số bệnh ở nơi khác như trĩ trong tăng áp lực tĩnh mạch gánh ngứa hậu môn trong bệnh tăng đường máu . 1. Đặc điểm giải phẫu - Niêm mạc Niêm mạc trực tràng là liên bào trụ phủ đến đáy các cột Morgagni các cột này nối nhau ở phần đáy tạo thành van Morgagni . Niêm mạc phần van Morgagni là liên bào hình khối lập phương Từ dưới van Morgagni liên bào hình vẩy nhiều tầng Dưới đường da - hậu môn là liên bào da. - Cơ trực tràng cơ dọc ở ngoài cơ vòng ở trong - Mạch máu Động mạch gôm 3 nhánh động mạch trực tràng trên giữa và dưới Tĩnh mạch nối hai hệ cửa - chủ trong hội chứng tăng áp lực tĩnh mạch cửa sẽ thấy giãn các vòng nối ở trực tràng . 2. Đặc điểm triệu chứng a. Triệu chứng cơ năng - Mót đi ngoài giả có khi chỉ có một ít phân kèm theo nhầy và máu hoặc có cảm giác như có vật lạ trong hậu môn .- Bài tiết nhầy máu dịch mủ theo phân- Rát tưng tức hậu môn cảm giác đau này xuất phát từ trực tràng và đại tràng xich-ma lan xuống cơn quặn trực tràng . - Chảy máu trực tràng tự chảy ra hoặc đi ngoài máu đỏ tươi mức độ ít kèm theo với phân hay tái phát có khi chảy máu đơn độc không có phân. - Rối loạn lưu thống Táo hoặc lỏng Táo lỏng xen kẽ Phân hình dẹt như lá lúa gặp trong ung thư trực tràng b. Các triệu chứng thực thể - Tư thế khám hậu môn trực tràng Nằm sấp chổng mông đùi gấp vào ngực - bụng Nằm tư thế phụ khoa Nằm nghiêng chân trên co - Nhìn toàn bộ vùng hậu môn xem Có vết xước do gãi lỗ rò khối u búi trĩ sa trực tràng. Nhìn hậu môn khi bảo bệnh nhân rặn từ nhẹ đến mạnh như rặn ỉa . - Thăm khám trực tràng để phát hiện Tình trạng trương lực của cơ thắt hậu môn thường thấy cảm giác ép chặt vào đầu ngón tay khi thăm hậu môn