Sóng cơ là những dao động cơ lan truyền trong một môi trường. Ví dụ: Ném một viên đá xuống nước, trên mặt nước xuất hiện những vòng tròn đồng tâm lồi, lõm xen kẽ lan rộng dần ra tạo thành sóng nước, đó là một ví dụ về sóng cơ. | Sóng cơ học Chủ đề I. Đại cương về sóng cơ học CHỦ ĐÈ I. ĐẠI CƯƠNG VÈ SÓNG Cơ HỌC A. TÓM TẮT KIẾN THỨC Cơ BẢN 1. Sóng cơ a. Khái niệm Sóng cơ là những dao động cơ lan truyền trong một môi trường. Ví dụ Ném một viên đá xuống nước trên mặt nước xuất hiện những vòng tròn đồng tâm lồi lõm xen kẽ lan rộng dần ra tạo thành sóng nước đó là một ví dụ về sóng cơ. b. Sóng ngang - Sóng trong đó các phần tử của môi trường dao động theo phương vuông góc với phương truyền sóng gọi là sóng ngang. Ví dụ Ném một viên đá xuống nước sóng tạo thành và lan truyền trên mặt nước. Các phần tử nước dao động theo phương thẳng đứng còn phương truyền sóng là phương ngang nên sóng nước trong trường hợp này là sóng ngang. - Sóng ngang chỉ truyền được trong chất rắn và trên bề mặt chất lỏng. c. Sóng dọc - Sóng trong đó các phần tử của môi trường dao động theo phương trùng với phương truyền sóng gọi là sóng dọc. Ví dụ Buộc một đầu lò xo dài vào một điểm cố định cầm đầu kia của lò xo và truyền cho nó một dao động dọc theo trục lò xo. Các vòng lò xo lần lượt bị nén rồi bị dãn truyền dao động đi dọc theo trục lò xo tạo thành sóng dọc. Sóng dọc trên lò xo bị nén - dãn - Sóng dọc truyền được cả trong chất khí chất lỏng và chất rắn. Lưu ý Sóng cơ không truyền được trong chân không. d. Giải thích sự tạo thành sóng cơ Hình ở sau biểu diễn các phần tử từ 0 đến 24 của sợi dây đàn hồi nằm ngang. Truyền cho phần tử 0 một dao động theo phương thẳng đứng có chu kì T. - Ở thời điểm ban đầu t 0 tất cả các phần tử của sợi dây đều đứng yên ở vị trí I. - Trong thời gian t 4 T phần tử 0 chuyển động từ vị trí cân bằng lên đến vị trí cao nhất. Trong khi đó lực liên kết đàn hồi kéo phần tử 1 chuyển động theo nhưng chuyển động sau một chút. Cũng như thế chuyển động được truyền đến phần tử 2 sau phần tử 1 một chút. Dây có vị trí II. - Phần tử 0 tiếp tục thực hiện dao động và dao động này lần lượt được truyền cho các phần tử tiếp theo của dây. Các phần tử này thực hiện dao động cùng tần số cùng biên độ với phần tử 0 nhưng