Sự phản xạ sóng: Sóng đang truyền trong một môi trường mà gặp vật cản thì bị phản xạ. Sóng phản xạ có cùng tần số và bước sóng với sóng tới. Nếu đầu phản xạ cố định thì sóng phản xạ ngược pha với sóng tới. | Sóng cơ học Chủ đề II. Phản xạ sóng. Sóng dừng CHỦ ĐÈ II. PHẢN XẠ SÓNG. SÓNG DỪNG A. TÓM TẮT KIẾN THỨC Cơ BẢN 1. Sự phản xạ sóng - Sóng đang truyền trong một môi trường mà gặp vật cản thì bị phản xạ. - Sóng phản xạ có cùng tần số và bước sóng với sóng tới. - Nếu đầu phản xạ cố định thì sóng phản xạ ngược pha với sóng tới. 2. Sóng dừng - Khi sóng tới và sóng phản xạ của nó cùng truyền theo một phương chúng giao thoa với nhau trong đó có những điểm đứng yên không dao động gọi là các nút và những điểm dao động với biên độ cực đại gọi là các bụng. Đó là hiện tượng sóng dừng. - Sóng dừng là sóng có các nút và các bụng cố định trong không gian. o Những nút và bụng xen kẽ cách đều nhau. o Khoảng cách giữa hai nút kế tiếp bằng khoảng cách giữa hai bụng kế tiếp và bằng 2. o Khoảng cách giữa một bụng và một Ả nút gần nhau nhât là -4 3. Điều kiện để có sóng dừng Hình dạng sóng dừng ở những thời điểm khác nhau Đổi với sợi dây có hai đầu cổ định hay một đầu cổ định và một đầu dao động với biên độ nhỏ thì chiều dài của dây phải bằng một số nguyên lần nửa bước sóng Ả l n với n 1 2 3 . 2 Ả Ả 2 2 Sóng dừng trên sợi dây đàn hoi có hai đầu cổ định Đổi với một sợi dây có một đầu tự do thì chiều dài của dây phải bằng một số lẻ lần một phần tư bước sóng 1 _n Ả l m với m 1 3 5 . 4 Sóng dừng trên sợi dây đàn hoi có một đầu tự do Thầy Đinh Trọng Nghĩa giáo viên Vật lí trường THPT chuyên Lê Khiết - Quảng Ngãi Trang 1 Chủ đề II. Phản xạ sóng. Sóng dừng Sóng cơ học 4. ứng dụng Có thể ứng dụng hiện tượng sóng dừng để đo tốc độ truyền sóng trên dây. Ví dụ Trong một thí nghiệm người ta dùng máy rung với tần số f 50 Hz để truyền dao động cho một đầu của sợi dây đàn hồi có chiều dài 60 cm đầu kia của dây được giữ cố định. Người ta quan sát thấy sóng dừng trên dây và đếm được 3 bụng sóng. Tính bước sóng trên dây và tốc độ truyền sóng trên dây. Bài giải Đầu dây gắn với cần rung được coi như một điểm cố định. Đầu còn lại của dây cũng cố định nên khi có sóng dừng trên dây thì chiều dài l của dây phải