Chương4. CÁC DẠNG THUỐC ĐIỀU CHẾ BẰNG PHƯƠNG PHÁP CHIẾT XUẤT I ĐẠI CƯƠNG 1. Định nghĩa Chiết xuất là quá trình dùng dung môi thích hợp để hoà tan các chất có trong dược liệu, chủ yếu là các dẫn chất có tác dụng điều trị, sau đó tách chúng ra khỏi phần không tan của dược liệu. | Chương4. CÁC DẠNG THUỐC ĐIỀU CHẾ BẰNG PHƯƠNG PHÁP CHIẾT XUẤT I ĐẠI CƯƠNG 1. Định nghĩa Chiết xuất là quá trình dùng dung môi thích hợp để hoà tan các chất có trong dược liệu chủ yếu là các dẫn chất có tác dụng điều trị sau đó tách chúng ra khỏi phần không tan của dược liệu. Phần dung môi đã hoà tan được gọi là dịch chiết. Phần không tan của dược liệu được gọi là bã dược liệu. Các chất có tác dụng điều trị trong dược liệu alcalloid glycosyd vitamin tinh dầu. là hoạt chất. Các chất không có tác dụng điều trị chất gây khó khăn trong quá trình bảo quản đường tinh bột pectin gôm chất nhầy nhựa là tạp chất. Mục đích của chiết xuất không những tạo ra các chế phẩm toàn phần chứa hỗn hợp các hoạt chất mà còn chiết tách riêng các hoạt chất tinh khiết. Quá trình phân lập riêng các hoạt chất tinh khiết được trình bày trong kỹ thuật sản xuất nguyên liệu làm thuốc. Chương này chỉ đề cập đến các phương pháp chiết xuất dùng điều chế các chế phẩm toàn phần như Cồn thuốc rượu thuốc cao thuốc chè thuốc các dịch chiết đậm đặc để pha siro thuốc các chế phẩm mới. 2. Dược liệu và dung môi để điều chế dịch chiết liệu Dược liệu thực vật là nguyên liệu chính có thể dùng lá hoa dễ hạt vỏ. những bộ phân có chứa hoạt chất. Ngoài ra còn có dược liệu động vật như da xương sừng gạc. là nguyên liệu để điều chế cao động vật. Để đạt được mục đích của hoà tan chiết xuất cần chú ý đến thành phần phức tạp của dược liệu. - Màng tế bào có tính chất của màng thẩm tích nó cho dung môi thấm vào bên trong tế bào và cho các chất tan phân tử nhỏ khuyếch tán qua giữ lại các phân tử lớn trong tế bào. Với các dược liệu có cấu trúc tế bào mỏng manh như hoa lá. dung môi dễ thấm vào dược liệu quá trính chiết xuất xảy ra dễ dàng. Ngược lại với dược liệu hạt thân dễ. màng tế bào có cấu trúc rắn chắc nó bao bọc bới chất sợ nước như nhựa sáp nên khó thấm dung môi khó chiết xuất hơn. - Màng nguyên sinh chất trong tế bào có tính chất bán thấm chỉ cho dung môi đi vào trong tế bào nên khi nguyên liệu tươi không thể
