Phân tử DNA có kích thước nhỏ, thường có dạng vòng, dùng để mang gene. Đặc điểm: Có khả năng sao chép độc lập. Có thể thu nhận lượng lớn từ tế bào. Mang gene chỉ thị cho quá trình sàng lọc (gene kháng kháng sinh, gene mã hóa cho enzyme chuyển hóa cơ chất). Có những vị trí duy nhất của enzyme giới hạn. | Các vector 1. Khái niệm Phân tử DNA có kích thước nhỏ, thường có dạng vòng, dùng để mang gene. 2. Đặc điểm: - Có khả năng sao chép độc lập. - Có thể thu nhận lượng lớn từ tế bào. - Mang gene chỉ thị cho quá trình sàng lọc (gene kháng kháng sinh, gene mã hóa cho enzyme chuyển hóa cơ chất). - Có những vị trí duy nhất của enzyme giới hạn. Chương 4 CÁC VECTOR VÀ SỰ TẠO DÒNG Các vector (tt) 3. Vector tạo dòng và vector biểu hiện - Vector tạo dòng: chuyển và löu tröõ gene taùi toå hôïp trong teá baøo chuû. - Vector biểu hiện: taïo ra saûn phaåm cuûa gene taùi toå hôïp ôû möùc phieân maõ, dòch maõ, phaân tích trình töï ñieàu hoøa söï bieåu hieän cuûa gene. 4. Phân loại: - Có nhiều loại vector: plasmid, cosmid, phage Dựa vào kích thước DNA mục tiêu và mục đích tạo dòng chọn loại vector phù hợp. Plasmid: DNA ngắn, dạng vòng, nằm ngoài nhiễm sắc thể, được tìm thấy đầu tiên ở vi khuẩn. Plasmid thế hệ thứ I: plasmid tìm thấy trong tự nhiên. Plasmid thế hệ thứ II: plasmid nhân tạo, điển hình là | Các vector 1. Khái niệm Phân tử DNA có kích thước nhỏ, thường có dạng vòng, dùng để mang gene. 2. Đặc điểm: - Có khả năng sao chép độc lập. - Có thể thu nhận lượng lớn từ tế bào. - Mang gene chỉ thị cho quá trình sàng lọc (gene kháng kháng sinh, gene mã hóa cho enzyme chuyển hóa cơ chất). - Có những vị trí duy nhất của enzyme giới hạn. Chương 4 CÁC VECTOR VÀ SỰ TẠO DÒNG Các vector (tt) 3. Vector tạo dòng và vector biểu hiện - Vector tạo dòng: chuyển và löu tröõ gene taùi toå hôïp trong teá baøo chuû. - Vector biểu hiện: taïo ra saûn phaåm cuûa gene taùi toå hôïp ôû möùc phieân maõ, dòch maõ, phaân tích trình töï ñieàu hoøa söï bieåu hieän cuûa gene. 4. Phân loại: - Có nhiều loại vector: plasmid, cosmid, phage Dựa vào kích thước DNA mục tiêu và mục đích tạo dòng chọn loại vector phù hợp. Plasmid: DNA ngắn, dạng vòng, nằm ngoài nhiễm sắc thể, được tìm thấy đầu tiên ở vi khuẩn. Plasmid thế hệ thứ I: plasmid tìm thấy trong tự nhiên. Plasmid thế hệ thứ II: plasmid nhân tạo, điển hình là pBR322. Plasmid thế hệ thứ III: plasmid mạnh nhất, có 2 đặc tính cơ bản: - Kích thước nhỏ sao chép nhanh chóng. - Có mang polylinker (vị trí chứa các trình tự nhận biết duy nhất của enzyme cắt giới) Phage: virus xâm nhiễm và làm tan vi khuẩn. Hiệu quả xâm nhiễm cao hơn chuyển plasmid vào vi khuẩn, nhưng thao tác phức tạp. Cosmid: vector nhân tạo, có thêm trình tự cos của phage λ. Các vector là virus của Eukaryote như: retrovirus, SV 40, vaccinia, adenovirus Nhiễm sắc thể nhân tạo của nấm men (YAC): vector tạo dòng những đoạn DNA có kích thước lớn. II. Các tế bào chủ Tế bào tiếp nhận vector: + Duy trì vector bền vũng trong tế bào + Cho phép sao mã (nhân bản sao) vector bên trong tế bào + Cho phép biểu hiện gen được mang bởi vector Tế bào chủ và vector phải tương thích với nhau về quá trình sao mã, phiên mã và dịch mã Tế bào chủ thường không ở dạng tự nhiên mà là dạng đột biến chứa kiểu gen đáp ứng với vector và mục đích tạo dòng hoặc biểu hiện gen. Tế bào chủ: tế bào vi khuẩn hoặc .
