Đặc trưng của tư duy truyền thống Việt Nam thiên về tình hơn lý. Người Việt thường lấy đạo đức làm cơ sở trong quan hệ ứng xử giữa người với người, tình làng nghĩa xóm sâu nặng đã che mờ quan hệ pháp lý - vốn được coi trọng trong các xã hội phát triển. | Tư duy và lối sống người Việt trước yêu cầu đổi mới Đặc trưng của tư duy truyền thống Việt Nam thiên về tình hơn lý. Người Việt thường lấy đạo đức làm cơ sở trong quan hệ ứng xử giữa người với người tình làng nghĩa xóm sâu nặng đã che mờ quan hệ pháp lý - vốn được coi trọng trong các xã hội phát triển. Tư duy và lối sống của người Việt Nam trước yêu cầu đổi mới và hội nhập quốc tế là một nội dung của đề tài 06 do Viện Triết học Viện Khoa học Xã hội Việt Nam thực hiện. Các đặc trưng nổi bật trong lối sống của con người Việt Nam là chủ nghĩa yêu nước tính cố kết cộng đồng gắn liền với tình làng nghĩa xóm tinh thần đoàn kết tương trợ qua các quan hệ gia đình dòng họ làng xã tinh thần bao dung nhân ái quý trọng con người. Đây là những giá trị trong văn hóa truyền thống cần được phát huy. Một số hạn chế cần khắc phục trong tư duy và lối sống người Việt là còn mang đậm nét tâm lý của người sản xuất nhỏ- tâm lý tiểu nông tự cấp tự túc đóng cửa cục bộ và bảo thủ. Trong xã hội Việt Nam cổ truyền cái cộng đồng lấn át cái cá nhân các cá nhân hầu như không có sự tự chủ và bộc lộ cá tính kìm hãm sự sáng tạo của cá nhân. Trong xã hội hiện đại đây là một nhược điểm cần được khắc phục để cá nhân có thể bộc lộ mình có thể sáng tạo dám chịu trách nhiệm về những việc mình làm. Hiện nay quá trình dân chủ hóa đời sống xã hội muốn nâng cao tính sáng tạo tích cực của quần chúng phải tiếp tục mở rộng dân chủ. Các nhà khoa học đưa ra giải pháp hoàn thiện nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa - một thể chế đảm bảo phát huy một cách hiệu quả quyền làm chủ của nhân dân. Tư duy truyền thống Việt Nam có sự ưu trội của tư duy kinh nghiệm yếu kém về tư duy lý luận. Về mặt phương pháp luận tư duy truyền thống Việt Nam mang đậm dấu ấn của tư duy biện chứng phương Đông. Tính biện chứng này mang đặc trưng trực quan trực giác. Lối tư duy đó có độ mềm dẻo cao song lại thiếu tính chặt chẽ chính xác chú ý nhiều đến định tính hơn định lượng. Đặc trưng của tư duy truyền thống Việt Nam thiên về tình
