Vai trò của các vị thuốc trong một đơn thuốc (quân, thần, tá, sứ): Việc cấu tạo các vị thuốc trong một bài thuốc nhằm để giải quyết những yêu cầu đặt ra trong điều trị như sau: - Giải quyết những triệu chứng chính, những triệu chứng thuộc về nguyên nhân gây bệnh, những triệu chứng do tạng bệnh chính thể hiện. - Giải quyết những triệu chứng phụ, những triệu chứng do tạng phủ có quan hệ (biểu lý hoặc ngũ hành) với tạng phủ bị bệnh thể hiện. - Tăng hoạt tính của vị thuốc chính. - Đưa các vị. | CÁCH KÊ ĐƠN THUỐC Kỳ 2 II. NHỮNG NỘI DUNG QUAN TRỌNG TRONG CÁCH KÊ ĐƠN THUỐC THEO LÝ LUẬN ĐÔNG Y 1. Vai trò của các vị thuốc trong một đơn thuốc quân thần tá sứ Việc cấu tạo các vị thuốc trong một bài thuốc nhằm để giải quyết những yêu cầu đặt ra trong điều trị như sau - Giải quyết những triệu chứng chính những triệu chứng thuộc về nguyên nhân gây bệnh những triệu chứng do tạng bệnh chính thể hiện. - Giải quyết những triệu chứng phụ những triệu chứng do tạng phủ có quan hệ biểu lý hoặc ngũ hành với tạng phủ bị bệnh thể hiện. - Tăng hoạt tính của vị thuốc chính. - Đưa các vị thuốc chính đến tạng phủ kinh lạc bị bệnh. - Điều hòa tính năng của các vị thuốc. Do đó các vị thuốc thường đóng những vai trò sau đây QUÂN Chủ dược là đầu vị trong bài thuốc dùng để chữa triệu chứng chính do nguyên nhân bệnh gây ra do tạng bệnh chính thể hiện. THÂN Phó dược là những vị thuốc có tác dụng hợp đồng và hỗ trợ cho chủ dược. Tá Tá dược là những vị thuốc để chữa các triệu chứng phụ hoặc ức chế độc tính hoặc tính mạnh bạo của chủ dược. Sứ Dẫn dược là những vị thuốc để đưa các vị thuốc khác đến thẳng tạng phủ bệnh hoặc điều hòa các vị thuốc khác tính năng. Quân Thần Tá Sứ đó cũng là cách nói của người xưa dưới chế độ phong kiến. Coi triều đình có vua có quan thì đơn thuốc cũng phải có vị chính vị phụ vị nào chủ yếu vị nào hỗ trợ. Lấy Ma hoàng thang làm ví dụ. Đây là bài thuốc dùng chữa chứng cảm mạo phong hàn với các triệu chứng phát sốt sợ lạnh không có mồ hôi ngạt mũi thở khò khè đau đầu cứng gáy đau nhức các khớp mạch phù khẩn. - Ma hoàng cay ấm vào Phế có tác dụng phát hãn bình suyễn. Do phong hàn phạm Phế làm cho Phế khí bất tuyên thông bất túc giáng nên có triệu chứng phát sốt không có mồ hôi thở suyễn ngạt mũi. Vì vậy Ma hoàng phải làm chủ dược làm Quân. - Quế chi cay ấm vào Phế Bàng quang có tác dụng ôn kinh chỉ thống và lại phát tán phong hàn. Do phong hàn tà làm bế tắc kinh lạc mà gây thành chứng đau đầu cứng gáy đau nhức các khớp xương. Quế chi phối hợp với Ma hoàng để phát .
