Mục đích của cuốn giáo trình này là chắt lọc những vấn đề cơ bản của thiên văn và cấu trúc lại cho phù hợp với thời lượng được giao nhưng đồng thời có thêm phần mở rộng, cập nhập những thông tin mới nhất để mở rộng tầm nhìn của sinh viên và đề ra những hướng suy nghĩ thêm về vấn đề được nghiên cứu. | TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP. HỒ CHÍ MINH PHIÊN N HỌC Đại cương TitĂÍJ CỊllík rlẢ TÀI LIỆU LƯU HÀNH NỘI BỘ - 2003 The most incomprehensible thing about the Universe is that it is comprehensible Albert Einstein Dịch Điều bí ẩn nhất của tự nhiên là ở chỗ chúng ta có thể nhận thức được nó Anbe - Anhxtanh Ai không biết tí gì về thiên văn học hiện đại người đó không thể được coi là đã học hành đầy đủ Mười vạn câu hỏi vì sao NXB Khoa học kỹ thuật LỜI MỞ ĐẦU Thế giới tự nhiên xét về mặt vật lý là một bức tranh gồm ba phần Vi mô vĩ mô và siêu vĩ mô. Siêu vĩ mô có nghĩa là vô cùng to lớn theo không gian và thời gian. Thiên văn là một môn học về thế giới siêu vĩ mô đó. Cùng với các phần học khác của vật lý thiên văn giúp chúng ta có được một bức tranh toàn diện về thế giới tự nhiên. Thiên văn là một môn học rất cổ điển nhưng đồng thời cũng rất hiện đại. Lượng kiến thức của nó rất đồ sộ. Thiên văn từ lâu đã bước ra khỏi khuôn khổ của vật lý. Nó là một trong những môn cơ sở của nhận thức luận và hiện nay đang là một ngành khoa học mũi nhọn. Tuy nhiên ở nước ta ngành thiên văn còn chưa được phát triển. Thiên văn chỉ được dạy ở bậc đại học của các trường sư phạm ở mức độ bắt đầu với thời lượng rất ít ỏi tài liệu sách vở nghèo nàn. Điều đáng mừng là gần đây tình hình giảng dạy có được cải thiện đáng kể vị trí môn học được nâng cao tài liệu mới có nhiều hơn các quan hệ quốc tế được mở rộng. Chính vì vậy việc biên soạn giáo trình cho môn học là một việc rất cần thiết và có nhiều thuận lợi. Mục đích của cuốn giáo trình này là - Chắt lọc những vấn đề cơ bản nhất của thiên văn và cấu trúc lại cho phù hợp với thời lượng được giao nhưng đồng thời có thêm phần mở rộng cập nhật những thông tin mới nhất để mở rộng tầm nhìn của sinh viên và đề ra những hướng suy nghĩ thêm về vấn đề được nghiên cứu. - Nhấn mạnh các nội dung vật lý của các vấn đề thiên văn theo sát chương trình vật lý phổ thông để phù hợp với đối tượng học là các thầy giáo vật lý tương lai. Cùng với cuốn giáo trình thiên văn của
