Quan điểm của chủ nghĩa duy tâm và chủ nghĩa duy vật siêu hình về lịch sử Chủ nghĩa duy tâm chủ quan cho sự vận động phát triển của xã hội có nguyên nhân, động lực là từ những vĩ nhân. Chủ nghĩa duy tâm khách và tôn giáo thì cho nguyên nhân và động lực đó trong các lực lượng siêu tự nhiên như “ý niệm tuyệt đối”, chúa, thượng đế