Chủ nghĩa duy tâm chủ quan cho sự vận độngphát triển của xã hội có nguyên nhân, động lực là từ những vĩ nhân. Chủ nghĩa duy tâm khách và tôn giáo thì cho nguyên nhân và động lực đó trong các lực lượng siêu tự nhiên như “ý niệm tuyệt đối”, chúa, thượng đế Triết học duy vật siêu hình giải thích về những vấn đề của xã hội vẫn không tránh khỏi duy tâm. Chẳng hạn cho tôn giáo là lực lượng chính cảu sự phát triển lịch sử, là căn cứ để phân biệt các thời kì lịch sử