Lý thuyết hệ thống xã hội về cấu trúc và vai trò của Talcott Parsons và Lý thuyết trung gian về vai trò-tập hợp của Robert Merton. Trên cơ sở làm rõ ba nấc thang phát triển lý thuyết về vị thế và vai trò của con người trong xã hội, tác giả còn gợi lên một số suy nghĩ về việc vận dụng các lý thuyết này vào nghiên cứu ở Việt Nam. | Tóm lại, quan niệm của Linton cho thấy bằng cách nào hay cơ chế nào mà xã hội quy định hành vi của con người: đó là, con người luôn phải thực hiện những vai trò tương ứng với vị thế gán cho hay giành được từ xã hội. Trong cấu trúc xã hội đã có những vị thế có sẵn để gán cho các cá nhân, nhóm ngưòi và có những vị thế có sẵn nhưng con người phải đầu tư công sức, thời gian và các nguồn lực mới có thể giành được. Như vậy, cấu trúc xã hội không đơn giản áp đặt vai trò lên con người và con người cũng không thụ động chờ đợi xã hội ban phát hay gán cho những vị thế nhất định. Mà, theo Linton, con người có thể tích cực, chủ động tham gia vào các quan hệ với xã hội và bằng những nỗ lực của mình để giành lấy những vị thế không gán cho họ. Tuy nhiên, Linton chưa nói đến một điều cơ bản và rất quan trọng là con người có khả năng biến đổi các vị thế đang có trong xã hội và có khả năng sáng tạo ra những vị thế mới, vai trò mới cho xã hội, bằng cách đó con người có thể biến đổi các mối tương tác xã hội và toàn bộ cấu trúc xã hội mà họ là thành viên.
