Hội chứng rối loạn hô hấp, sinh sản (P.R.R.S), (Bệnh tai xanh)

Bệnh PRRS phát hiện đầu tiên ở Mỹ năm 1988. Năm 1991 bệnh xảy ra ở châu Âu gây sảy thai ở lợn nái và viêm phổi, ho thở ở lợn con. | Héi chøng rèi lo¹n h« hÊp, sinh s¶n (), (BÖnh tai xanh) (Porcine Respiratory and Reproduction Symdrome) TS. TrÞnh Quang Tuyªn Trung t©m nghiªn cøu lîn Thuþ Ph­¬ng – ViÖn Ch¨n nu«i Email: quangtuyenvcn@ Kh¸i niÖm vÒ bÖnh: BÖnh PRRS ph¸t hiÖn ®Çu tiªn ë Mü n¨m 1988. N¨m 1991 bÖnh x¶y ra ë ch©u ¢u g©y s¶y thai ë lîn n¸i vµ viªm phæi, ho thë ë lîn con. Lîn n¸i cã hiÖn t­îng tai tÝm t¸i nªn ng­êi ta cßn gäi lµ bÖnh tai xanh. BÖnh lan truyÒn qua ®­êng vËn chuyÓn. ë ViÖt Nam, n¨m 1997 khi lîn nhËp tõ Mü vÒ ®· ph¸t hiÖn cã kh¸ng thÓ PRRS. C¨n bÖnh: BÖnh do virut hä Togaviridae. Gièng: Arterivirut. Viruts tÊn c«ng vµo tÕ bµo ®¹i thùc bµo lµm søc ®Ò kh¸ng cña gia sóc yÕu ®i, c¸c bÖnh kh¸c kÕ ph¸t g©y triÖu chøng t¨ng nÆng vµ cã biÓu hiÖn bÖnh kh¸c nhau ë tïng vïng, tõng tr¹i. TriÖu chøng: Khi m¾c bÖnh lîn cã hiÖn t­îng rèi lo¹n sinh s¶n vµ h« hÊp. Lîn bá ¨n ®ång lo¹t theo tõng chuång nu«i. Lîn chöa cã hiÖn t­îng bá ¨n ®ång lo¹t, rèi lo¹n sinh s¶n nh­ s¶y thai, ®Î ra thai ®· chÕt, thai gç, lîn con ®Î ra yÕu, tû lÖ chÕt, lo¹i cao. Lîn hËu bÞ, lîn n¸i sau cai s÷a: §éng dôc chËm, tû lÖ thô thai thÊp, viªm phæi, ch¶y dÞch mòi. Lîn con theo mÑ m¾c bÖnh th­êng bÞ tiªu ch¶y nÆng, kh¶ n¨ng ®iÒu trÞ khái thÊp. Lîn sau cai s÷a: KÐm ¨n, l«ng xï, viªm phæi, ch¶y dÞch mòi, m¾t viªm cã dö lÌm nhÌm Lîn n¸i: bá ¨n, mÊt s÷a, viªm phæi vµ cã hiÖn t­îng tÝm tai. Lîn ®ùc: Bá ¨n, viªm phæi. BÖnh tÝch: Phæi bÞ viªm, s¶y thai, con chÕt yÓu. ChÈn ®o¸n: B»ng c¸ch ph¸t hiÖn kh¸ng thÓ virut PRRS trong huyÕt thanh nghi bÖnh b»ng ph­¬ng ph¸p IFA (Indirect Fluorescent Antibody), ELISA (Enzyme Linked Immunosorbent Assay), PCR (Polymerase chain reaction). Phßng trÞ: §iÒu trÞ: Ch­a cã thuèc ®iÒu trÞ ®Æc hiÖu. CÇn tiªu huû ®µn lîn ®· m¾c bÖnh Rèi lo¹n h« hÊp sinh s¶n. Phßng bÖnh: - Mua lîn ë nh÷ng n¬i kh«ng cã mÇm bÖnh. - Dïng vacxin: HiÖn nay cã 2 lo¹i vacxin phæ biÕn phßng bÖnh PRRS (BSL-PS100 cña Singapor lµ vacxin nh­îc ®éc ®«ng kh« dßng Mü; BSK-PS100 lµ vacxin v« ho¹t dßng ch©u ¢u cña T©y Ban Nha chèng VR PRRS chñng ch©u ¢u vµ 5 chñng VR PRRS ch©u Mü). Nh­ng hiÖn nay ë ViÖt Nam hiÖu qu¶ b¶o hé cña vacxin phßng bÖnh PRRS cßn rÊt thÊp, v× vËy cÇn lµm tèt c¸c c«ng t¸c vÖ sinh thó y sau: - VÖ sinh phßng bÖnh chèng mÇn bÖnh x©m nhËp vµo tr¹i + VÖ sinh chuång tr¹i: Phun s¸t trïng ®Þnh kú b»ng vikon S, Aln«lÝt, n­íc javel. + VÖ sinh thøc ¨n: Kh«ng cho ¨n thøc ¨n «i mèc + VÖ sinh n­íc uèng: S¹ch vµ ®ñ + VÖ sinh vËt nu«i: H¹n chÕ nhËp lîn, thùc hiÖn quy tr×nh “cïng vµo, cïng ra” + VÖ sinh ng­êi ch¨n nu«i, c¸c lo¹i dông cô ch¨n nu«i: Néi bÊt xuÊt, ngo¹i bÊt nhËp. -Tiªm phßng ®Çy ®ñ vµ triÖt ®Ó mét sè bÖnh theo quy ®Þnh cña thó y. Thùc hiÖn theo quy tr×nh sö dông vacxin vµ ho¸ d­îc sau: Lo¹i vacxin vµ ho¸ d­îc Lîn con theo mÑ, lîn sau cai s÷a Lîn hËu bÞ Lîn n¸i chöa Lîn n¸i nu«i con Lîn ®ùc lµm viÖc S¾t (2ml/con) 2-3 ngµy tuæi ADE (5ml/con) Hµng th¸ng Phã th­¬ng hµn (5ml/lÇn) LÇn 1vµ 2: 21 vµ 27 ngµy tuæi Tô dÊu lîn (3ml/con) 42-45 ngµy tuæi 6,5-7,0 th¸ng tuæi 21-30 ngµy sau khi ®Î Th¸ng 3 vµ 9 hµng n¨m DÞch t¶ lîn (néi: 1ml/con; ngo¹i: 2ml/con) 42-45 ngµy tuæi 6,5-7,0 th¸ng tuæi 21-30 ngµy sau khi ®Î Th¸ng 3 vµ 9 hµng n¨m Lë måm long mãng (2ml/con) 60 ngµy 6,5-7,0 th¸ng tuæi 21-30 ngµy sau khi ®Î Th¸ng 3 vµ 9 hµng n¨m Hµ Néi, ngµy 6 th¸ng 10 n¨m 2007