Lỵ là một Bệnh do vi trùng Entamoeba dysenteria gây ra, làm cho công năng vận hóa của Tỳ Vị bị rối loạn gây ra bệnh. -Là một trong bảy Bệnh thông thường tại Việt Nam (do bộ Y Tế Việt Nam qui định) -Nguyễn Bá Tĩnh trong” Tuệ Tĩnh Toàn Tập” có nêu lên 25 Bệnh án về lỵ và giới thiệu 51 phương thuốc chữa trị lỵ bằng cây thuốc Việt Nam. -Lê HưÕu Trác trong “Hải Thượng Y Tôn Tâm Lĩnh” đã dành hơn 9 trang sách trong phần “ Bách Bệnh Cơ Yếu” và “Y Trung. | BỆNH HỌC THỰC HÀNH KIẾT LỴ LỴ TẬT - DYSENTERIE - DYSENTERY A-Đại cương -Lỵ là một Bệnh do vi trùng Entamoeba dysenteria gây ra làm cho công năng vận hóa của Tỳ Vị bị rối loạn gây ra bệnh. -Là một trong bảy Bệnh thông thường tại Việt Nam do bộ Y Tế Việt Nam qui định -Nguyễn Bá Tĩnh trong Tuệ Tĩnh Toàn Tập có nêu lên 25 Bệnh án về lỵ và giới thiệu 51 phương thuốc chữa trị lỵ bằng cây thuốc Việt Nam. -Lê HưÕu Trác trong Hải Thượng Y Tôn Tâm Lĩnh đã dành hơn 9 trang sách trong phần Bách Bệnh Cơ Yếu và Y Trung Quan Kiện để bàn về lỵ. -Bệnh xảy ra nhiều vào mùa hè - thu. B. Bệnh Danh -Sách Nội Kinh Tố Vấn gọi chứng này là Trường Tích. -Sách Nan Kinh gọi là Đại Phích Tiết -Sách Kim Quỹ Ngọc Hàm Kinh của Trương Trọng Cảnh gọi là Hạ Lỵ và Nhiệt lợi lỵ Hạ Trọng -Đời nhà Tùy năm 605 sách Chư Bệnh Nguyên Hậu Luận của Sào Nguyên Phương ghi lại nhiều tên gọi khác nhau Xích Bạch Lỵ. Huyết Lỵ. Nùng Huyết Lỵ. Nhiệt Lỵ. Cửu Lỵ Hưu Tức Lỵ -Đời nhà Tống năm 960 các sách thuốc ghi là Trệ Hạ. -Đến đời nhà Kim Nguyên năm 1211_1277 sách thuốc có nhắc đến một loại Lỵ lây lan thành dịch tên gọi là Thời Dịch Lỵ theo Đan Khê Tâm Pháp của Chu Chấn Hanh Đan Khê . -Lê Hữu Trác trong Hải Thượng Y Tôn tâm Lĩnh nêu ra 11 loại lỵ khác nhau Lãnh Lỵ Cốn Lỵ Nhiệt Lỵ Cô Độc Lỵ Cam Lỵ Cấm Khẩu Lỵ Kinh Lỵ Ngũ Sắc Lỵ Hưu Tức Lỵ Quát Trường Lỵ Hoạt Trường Lỵ. -Hiện nay người ta thường gọi là Lỵ hoặc Hội Chứng Lỵ. -Từ chuyên môn của Trung Quốc gọi là Lỵ Tật Lỵ Tế Khuẩn. C -Phân Loại 1 Theo Y Học Hiện Đại Dựa vào thể Bệnh có thể chia làm 2 loại a Cấp tính Bệnh xảy ra nhanh cấp thời bao gồm các loại Lỵ Trực Khuẩn Lỵ Amip của Y Học Hiện Đại hoặc các thể thấp nhiệt hàn thấp và dịch độc của y học cô truyền. b Mạn tính Do Bệnh Lỵ cấp tính điều trị không đúng cách hoặc không khỏi gây ra. Tương đương thể Hưu Tức Lỵ của Y Học Cô .