Bệnh Sán theo sách cổ chép, có hàm hai ý nghĩa khác nhau: Một là chỉ về trong bụng đau do bị kích thích, chỉ về bệnh đau lan từ bụng dưới đến dịch hoàn. Hai là dịch hoàn sưng đau. Sách ‘Nho Môn Sự Thân’ bàn về 7 chứng sán là: Hàn sán. Thủy Sán, Hồ Sán, Can Sán, Huyết Sán, Đồi Sán Và Khí Sán. Trương Tử Hòa dựa vào lý luận của người xưa, kết hợp với kinh nghiệm lâm sàng mà suy xét kỹ thêm. Các chứng mà ông trình bày, trừ chứng Huyết Sán, Can Sán, thuộc. | BỆNH HỌC THỰC HÀNH SÁN KHÍ Hernia - Hernie Đại Cương Bệnh Sán theo sách cổ chép có hàm hai ý nghĩa khác nhau Một là chỉ về trong bụng đau do bị kích thích chỉ về bệnh đau lan từ bụng dưới đến dịch hoàn. Hai là dịch hoàn sưng đau. Thiên Cốt Không Luận Tố Vấn 60 viết Mạch nhâm sinh bệnh con trai là 7 chứng sán kết ở trong 7 chứng Sán là Quyết Sán Xung Sán Hà Sán Hồ Sán Lung Sán Đồi Sán Đồi Sán . Chứng Hàn Sán trong sách Kim Quỹ Yếu Lược chỉ nêu về chứng đau bụng cho nên chép ở thiên đau bụng. Sách Chư Bệnh Nguyên Hậu Luận gọi 7 chứng sán là Quyết Sán Trưng Sán Hàn Sán Khí Sán Bàn Sán Phụ Sán và Lang Sán . Sách Nho Môn Sự Thân bàn về 7 chứng sán là Hàn sán. Thủy Sán Hồ Sán Can Sán Huyết Sán Đồi Sán Và Khí Sán. Trương Tử Hòa dựa vào lý luận của người xưa kết hợp với kinh nghiệm lâm sàng mà suy xét kỹ thêm. Các chứng mà ông trình bày trừ chứng Huyết Sán Can Sán thuộc về bệnh ngoại khoa còn phần lớn đều thuộc về chứng sán khí đau rút dịch hoàn. Chứng Bôn đồn khí chứng trạng giống với chứng Xung Sán mô tả trong sách Nội Kinh từ bụng dưới xông lên tim mà đau đại tiểu tiện không được là Xung sán có chỗ hơi giống nhau vì vậy chúng tôi xếp vào đây để giúp dễ dàng cho việc biện chứng. Nguyên Nhân Bệnh sán tuy được coi là do mạch Nhâm gây nên nhưng có quan hệ rất mật thiết với tạng Can. Thiên Kinh Mạch Linh Khu 10 viết Mạch túc quyết âm Can đi qua bộ phận sinh dục đến bụng dưới đàn ông sinh chứng hội sán đàn bà bụng dưới sưng chủ yếu là ở Can sinh ra . Thiên Cốt Không Luận Tố Vấn 60 viết Nhâm mạch gây bệnh ở nam giới thì bên trong kết thành chứng Thất Sán ở phụ nữ thì thành chứng Đới Hạ . Sách Nho Môn Sự Thân viết Các chứng sán đều thuộc về Can kinh . Sách Chư Bệnh Nguyên Hậu Luận viết về chứng sán Các chứng sán là âm khí tích ở trong lại bị hàn khí lấn vào làm cho vinh vệ không điều hòa huyết khí hư nhược cho nên gió lạnh lọt vào trong bụng mà thành bệnh sán . Sách Cảnh Nhạc Toàn Thư viết Bệnh sán khí có hàn chứng cũng có nhiệt chứng tất nhiên trước vì phong thấp hoặc ăn thức
