Will Durant Lịch sử văn minh Ấn Độ Người dịch: Nguyễn Hiến Lê CHƯƠNG VII (B) IV. TUỒNG HÁT Nguồn gốc – “Chiếc xe đất sét” – Tính cách của tuồng hát Ấn Độ - Kalidasa – Truyện Shankuntala – Phê phán hí khúc Ấn Độ. Ta có thể nói ở Ấn Độ, | Will Durant Lịch sử văn minh Ân Độ Người dịch Nguyễn Hiến Lê CHƯƠNG VII B IV. TUỒNG HÁT Nguồn gốc - Chiếc xe đất sét - Tính cách của tuồng hát Ân Độ - Kalidasa - Truyện Shankuntala - Phê phán hí khúc Ân Độ. Ta có thể nói ở Ân Độ tuồng hát cũng cổ như các kinh Veda vì trong các Upanishad chúng ta đã thấy mầm sống của hí khúc. Lại thêm đã từ lâu trước khi các tác phẩm đó được soạn thì các cuộc cúng tế rước xách hội hè về tôn giáo đã có thể là nguồn cảm hứng phong phú cho hí khúc Ân Độ rồi sau cùng môn vũ - không phải cái thứ vũ để tiêu khiển mà thứ vũ thuộc về lễ nghi - diễn lại các hành động hoặc các đại sự trong đời sống của bộ lạc cũng đã có thể là một nguồn gốc của hí khúc. Cũng có thể rằng hí khúc xuất hiện nhờ các người hát rong vừa kể lại các anh hùng trường ca vừa làm các điệu bộ mô tả các nhân vật. Mấy yếu tố đó đều dự phần vào việc sáng tác ra tuồng hát Ân Độ và có lẽ chính nguồn gốc đó làm cho tuồng Ân có tính cách tôn giáo cho tới thời đại cổ điển 1 nghĩa là đầu đề của hí kịch đều nghiêm trang hầu hết rút từ trong các kinh Veda hoặc các anh hùng trường ca và trước mỗi buổi diễn luôn luôn có làm một cuộc lễ tôn giáo. Tuy nhiên có lẽ phải đợi tới sau cuộc xâm lăng của Alexandre Ân và Hi Lạp liên lạc với nhau rồi tuồng hát Ân mới được kích thích mà bắt đầu thực sự xuất hiện. Không có một chút dấu vết gì về nghệ thuật hí khúc trước thời vua Açoka mà trong thời đó chúng ta cũng chỉ còn biết được ít đoạn hí khúc không được chắc chắn lắm. Những tuồng Ân Độ cổ nhất mà hiện nay chúng ta được biết là những bản viết tay lên lá gồi 2 mới phát kiến hồi gần đây ở miền Tân Cương Turkestan Chinois . Người ta đã tìm thấy ba hí kịch một hí kịch tên tác giả là Ashvaghosha một nhà thần học danh tiếng ở triều đại Kanishka. Xét cách xây dựng kịch đó thấy một vai hề giống với một mô hình truyền thống của tuồng Ân Độ người ta kết luận rằng trước khi Ashvaghosha ra đời tuồng đã là một hình thức nghệ thuật có từ lâu ở Ân Độ rồi. Năm 1910 người ta tìm thấy ở Travancore mười ba vở .
