Hoàng Đế hỏi Thiếu Du: "Ngũ vị khi ăn vào miệng, mỗi loại đều có nơi để nó quay về, mỗi loại đều có thể bệnh riêng[1]. Vị chua đi về cân khí, nếu ăn quá nhiều vị chua sẽ làm cho thành chứng tiểu bí (lung)[2]; Vị mặn đi về huyết, nếu ăn quá nhiều vị mặn sẽ làm cho thành chứng khát nước[3]; Vị cay đi về khí, nếu ăn quá nhiều vị cay sẽ thành chứng động tâm[4]; Vị đắng đi về cốt, nếu ăn qúa nhiều vị đắng sẽ làm cho thành chứng nôn[5]; Vị. | SÁCH LINH KHU THIÊN 63 NGŨ VỊ LUẬN Hoàng Đế hỏi Thiếu Du Ngũ vị khi ăn vào miệng mỗi loại đều có nơi để nó quay về mỗi loại đều có thể bệnh riêng 1 . Vị chua đi về cân khí nếu ăn quá nhiều vị chua sẽ làm cho thành chứng tiểu bí lung 2 Vị mặn đi về huyết nếu ăn quá nhiều vị mặn sẽ làm cho thành chứng khát nước 3 Vị cay đi về khí nếu ăn quá nhiều vị cay sẽ thành chứng động tâm 4 Vị đắng đi về cốt nếu ăn qúa nhiều vị đắng sẽ làm cho thành chứng nôn 5 Vị ngọt đi về nhục nếu ăn quá nhiều vị ngọt sẽ làm cho thành chứng Tâm bứt rứt 6 . Ta biết những gì xảy ra về chúng nhưng ta không biết do đâu mà thành như vậy 7 . Ta mong được nghe giải thích về những nguyên nhân gây ra đó 8 . Thiếu Du đáp Vị chua nhập vào đến Vị khí của nó rít lại có tác dụng thu liễm lên trên đến lưỡng tiêu Trung và Thượng không còn có thể xuất hoặc nhập được nữa không xuất được tức là sẽ lưu lại trong Vị nếu trong Vị ôn hòa không tích lại được nó sẽ xuống dưới rót vào Bàng quang bọc của Bàng quang mỏng và mềm khi có vị chua sẽ co rút lại ràng buộc không thông thủy đạo không vận hành do đó mà sẽ bị chứng tiểu bí lung 9 . Âm khí tức bộ phận sinh dục là nơi tích tụ của cân khí cho nên vị chua nhập vào sẽ đi đến tông cân vậy 10 . Hoàng Đế hỏi Vị mặn khi nhập vào đến Vị khí của nó đi lên trên để đi vào Trung tiêu rót vào các mạch để rồi huyết khí của mạch đưa đi khi huyết và vị mặn cùng hợp vào nhau sẽ làm cho ngưng trệ ngưng trệ thì nước trấp trong Vị phải rót vào để tư nhuận và vì phải rót vào cho nên thủy dịch trong Vị bị kiệt thì con đường của yết hầu phải khô vì thế cuống lưỡi bị khô và hay khát nước 11 . Huyết mạch là con đường vận hành của Trung tiêu vì thế nếu vị mặn nhập vào phải đi đến huyết vậy 12 . Hoàng Đế hỏi Vị cay đi về khí nếu ăn nhiều vị cay sẽ làm thành chứng động Tâm tại sao vậy 13 . Thiếu Du đáp Vị cay nhập vào Vị khí của nó chạy lên đến Thượng tiêu Thượng tiêu là nơi nhận lấy khí để mở rộng đi đến các vùng Dương của thân thể 14 . Gừng và rau hẹ khí của nó chưng cất lên trên khiến cho
