Trần Thủ Độ là nhân vật trụ cột của triều Trần. Ông là công thần sáng lập triều Trần và là người thực tế nắm quyền lãnh đạo đất nước những năm đầu triều Trần, khoảng gần 40 năm (1226-1264). Sử chép: "Thái Tôn lấy được thiên hạ đều là mưu sức của Thủ Độ cả, cho nên nhà nước phải nhờ cậy, quyền hơn cả vua". (*) Trần Thủ Độ cũng là nhân vật bị các sử thần thời phong kiến chê trách nhiều. Dưới ngòi bút của họ, Trần Thủ Độ hiện ra như một quyền thần vô. | Trần Thủ Độ T rần Thủ Độ là nhân vật trụ cột của triều Trần. Ông là công thần sáng lập triều Trần và là người thực tế nắm quyền lãnh đạo đất nước những năm đầu triều Trần khoảng gần 40 năm 1226-1264 . Sử chép Thái Tôn lấy được thiên hạ đều là mưu sức của Thủ Độ cả cho nên nhà nước phải nhờ cậy quyền hơn cả vua . Trần Thủ Độ cũng là nhân vật bị các sử thần thời phong kiến chê trách nhiều. Dưới ngòi bút của họ Trần Thủ Độ hiện ra như một quyền thần vô học có tài mà không có đức có công với nhà Trần lại có tội với nhà Lý. Nhưng khi chép về việc Trần Thủ Độ giết hết tôn thất nhà Lý trong Đại Việt sử ký toàn thư Ngô Sĩ Liên cũng chú trong ngoặc đơn là việc này chưa chắc đã có thực . Nhân dân lại đánh giá ông với cách nhìn khác quan điểm Nho giáo. Trong đền thờ ông trên đồi Lim Tiên Sơn Hà Bắc có hai câu đối treo ở trước bàn thờ như sau Công đáo vu kim bất đán Trần gia nhị bách tải. Luận định thiên cổ kỳ tại Nam thiên đệ nhất lưu. Công đức của ông để mãi đến ngày nay không chỉ bó hẹp trong hai trăm năm đời nhà Trần. Sau nghìn đời công luận đã định ông đáng liệt vào bậc thứ nhất dưới trời Nam . Trần Thủ Độ sinh năm Giáp Dần 1194 ở làng Lưu Xá huyện Ngự Thiên lộ Long Hưng nay là xã Canh Tân huyện Hưng Hà tỉnh Thái Bình. Tổ tiên ông vốn nối đời làm nghề đánh cá từ Yên Sinh Đông Triều Quảng Ninh về vùng sông nước Hiển Khánh Tức Mặc ven bờ sông Hồng thuộc tỉnh Nam Định ngày nay rồi sang ở vùng Bát Xá - Tam Nông tám làng Xá ba làng Nông cạnh dòng sông Luộc. Đến đời thân phụ của Trần Thủ Độ và nguyên tổ Trần Lý của nhà Trần thì họ Trần trở nên giàu có người ở quanh vùng quy phụ .nhân có nhiều người cũng nổi lên làm giặc . Nhất là từ khi Trần Lý có người con gái là Trần Thị Dung lấy Hoàng Thái tử Sảm sau là vua Lý Huệ Tông thì thanh thế càng lớn. Trần Thủ Độ cùng với những người con ưu tú khác của họ Trần sớm tham gia lập các đội hương binh đi đánh dẹp các thế lực cát cứ khác lúc đầu nhằm khôi phục cơ nghiệp cho nhà Lý. Năm 1224 ông được nhà Lý phong làm Điện tiền chỉ huy sứ .
