Đây loại cờ có từ khoảng thế kỷ 7. Cờ tướng được bắt nguồn từ Saturanga, một loại cờ cổ được phát minh ở Ấn Độ từ thế kỷ 5 đến thế kỷ 6 (trước cờ tướng khoảng 200 năm). Chính Saturanga được phát minh từ Ấn Độ, sau đó đi về phía tây, trở thành cờ vua và đi về phía Đông trở thành cờ tướng. Người Trung Quốc cũng đã thừa nhận điều này. | - 88 - II Xa nhất bình thất Xa nhât bình thất Xa thất tấn nhị Sĩ tứ tân ngũ Xa 9 bình 8 Pháo 7 tấn 3 Mã 9 tân 8 1 Xa thất bình tứ Mã tain thổi nhất 2 Pháo 5 bình 9 Pháo 7 bình 9 3 Pháo bát bình cửu Mã thất thôi bát 4 Xa tứ thối tứ Xa 2 tấn 9 Sĩ 6 tân 5 Xa 8 tấn 2 Bên Đỏ chiếm ưư thê Chú ý 1 Nếu đổi lại Đen đi Tướng thất tân ngũ Đỏ đi Pháo 7 bình 9 Xa thât bình tứ Pháo 9 thôi 7. Pháo nhị thồỉ nhứt Xa 8 tâh 3 ăn Pháo Pháo bát tấn tứ tức là làm cho nước cờ xáo trộn mất thế như thế là tôi kỵ cho 2 bên. 2 Nếu Đỏ đi Pháo 5 bình 3 đuổi Mã Đen đi Pháo bát tấn nhị Tượng 3 tấn 5 Pháo nhị bình ngũ đập Tượng nước cờ này cũng biến cải thế cờ nên tôi kỵ. 3 Thế cờ này bén nhọn vì nó có tác dụng làm cho đôi phương phải yếu thế và mất cả thế công để luôn luôn bị động. Nếu đổi lại Đen đi Xa tứ thôi tứ Đỏ đi Xa 8 tân 2 ăn Pháo Xa tứ bình nhị Xa 2 tấn 2 thì 2 Xa cùng một hàng khiến bên Đỏ phải lây Xa 8 tấn 2 mà đấu Xe như thế bên Đỏ phải thắng cuộc. 4 Nêu Đen đi Xa tứ bình bát Đỏ đi Pháo 9 tân 1 đuổi xe thì bên Đỏ cũng chiếm ưu thế. - 89 - CHƯƠNG MƯỜI NGŨ BÁT PHÁO CHỐNG BÌNH PHONG MÃ PHẲN II Bên Đỏ đi trước Pháo 2 bình 5 Mã 2 tấn 3 Xa 1 bình 2 Binh 3 tấn 1 Mã 8 tân 9 Pháo 8 tân 4 Mã bát tân thất Mã nhị tân tam Xa cửu bình bát Tôt tam tân nhứt Pháo 8 bình 7 Xa 9 bình 8 Tổt nhất tấn nhứt Tượng thế tấn ngũ Xa nhât táh tam Xa nhất bình tam Xa 8 tân 7 xin xem hình 42 . Theo hình 42 nầy bên Đen có thể đi ĩ- Pháo bát bình cửu II- Tốt thất tấn nhứt Hai thế cờ trên đây sẽ diễn biến như sau I- THÊ PHÁO BÁT BÌNH cửu Pháo bát bình cửu Mã thất thôi bát Xa 2 tấn 9 Xa 8 thôi 6 - 90 - 1 Xa tam bình tứ Mã bát tân lục Mã lục tân tứ Tốt ngũ tân nhất Sĩ tứ tấn ngũ 4 Tượng ngũ thôi Tượng tam tấn thất ngũ Bên Đỏ ưu thế . Xa 8 bình 2 2 Xa 2 tấn 7 3 Mã 3 tán 4 Pháo 5 tân 3 Pháo 5 bình 2 Xa 2 bình 3 Xa 3 thối 2 Chú ý 1 Nếu đổi lại bên Đen đi Mã bát tến lục Đỏ đi Xa 8 bình 4 đuổi Mã Mã lục tấn tứ Xa 4 tấn 5 tủè là bên Đỏ đang đại cử tấn công nếu đổi lại Đen đi Tót tam tấn nhứt Đỏ đi Xa 8 bình 2 đuổi Mã Tỏt tam
